Τι είναι Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;

Ορισμός

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνος (ΣΚΣ, The Carpal Tunnel Syndrome) είναι μια συχνή πάθηση των χεριών, ιδίως των γυναικών η οποία προκαλεί πόνο, μουδιάσματα και ατροφίες στην άκρα χείρα^. Η αναλογία γυναικών – ανδρών είναι 9:1.

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα (ΣΚΣ) είναι μία παθολογική κατάσταση, η οποία έγγυται σε πιεστικές διαταραχές του Μέσου Νεύρου του χεριού, κατά την διέλευσή του μέσα από τον καρπιαίο σωλήνα. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι η άσκηση πίεσης στο μέσο νεύρο - το νεύρο στον καρπό που παρέχει αισθητική και κινητική νεύρωση σε τμήματα του χεριού. Μπορεί να οδηγήσει σε μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, αδυναμία ή μυϊκή βλάβη στο χέρι και τα δάκτυλα. Η πάθηση δεν είναι επικίνδυνη, αλλά είναι ενοχλητική και συνήθως εάν δεν κάνει κάποιο κύκλο μετά τον οποίο αυτοϊάται, διατρέχει χρονικό διάστημα 5-10 ετών οπότε τα ενοχλήματα σταματούν μέν, αλλά στα χέρια παραμένουν ατροφίες και μυϊκή αδυναμία. Αυτός είναι ο κύριος λόγος πού είναι απαραίτητη η θεραπεία.

Ανατομία:

Ο καρπιαίος σωλήνας αποτελεί μία ανατομική περιοχή στο ύψος του καρπού / της παλάμης, που σχηματίζεται από διάφορα οστά και συνδέσμους και περιέχει κυρίως τένοντες για την κάμψη των δακτύλων, μικρά αγγεία και το μέσο νεύρο, ένα από τα τρία νεύρα που εισέρχονται στο χέρι από τον πήχη. Το μέσο νεύρο περνάει μέσα από ένα στενό «πέρασμα» στον καρπό που λέγεται καρπιαίος σωλήνας. Φυσιολογικά ο σωλήνας αυτός είναι στενός, οπότε οποιαδήποτε διόγκωση μπορεί να πιέσει το νεύρο, προκαλώντας πόνο, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή αδυναμία. Αν για κάποιο λόγο το νεύρο πιέζεται μέσα στο σωλήνα αυτό, προκαλείται πόνος, μούδιασμα και τελικά αδυναμία στο χέρι. Ο καρπιαίος σωλήνας είναι μια στενή σήραγγα στον καρπό (παλαμιαία επιφάνεια). Το κάτω μέρος αυτής της σήραγγας διαμορφώνεται από τα οστά του καρπού (καρπικό). Η κορυφή αυτής της σήραγγας καλύπτεται από μια ισχυρή ζώνη του συνδετικού ιστού που ονομάζεται «εγκάρσιος σύνδεσμος του καρπού». Το μέσο νεύρο περνά μέσω αυτής της σήραγγας στον καρπό. Το μέσο νεύρο παρέχει αίσθηση και κίνηση στην παλάμη, τον αντίχειρα, τον δείκτη, τον μέσο και στην πλευρά προς τον αντίχειρα του παράμεσου. Το νεύρο ελέγχει επίσης τους μυς γύρω από τη βάση του αντίχειρα (θέναρ). Μέσα από τη σήραγγα περνάνε οι τένοντες που κάμπτουν τα δάκτυλα του χεριού. Το σύνδρομο εντείνεται από τις επαναλαμβανόμενες καθημερινές κινήσεις του καρπού πχ σε χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, υποθυρεοειδισμός κλπ.

Αίτια

Παθοφυσιολογικά το Σύνδρομο καρπιαίου Σωλήνος οφείλεται σε δυσαρμονία του χώρου του καρπιαίου σωλήνος και του χώρου που καταλαμβάνουν οι διερχόμενοι τένοντες με το μέσο νεύρο. Συνεπώς το ΣΚΣ δεν είναι μία πάθηση, όπως το λέει και η ονομασία του είναι σύνδρομο, οφειλόμενο σε διάφορες παθήσεις. Οι κυριότερες από αυτές τις παθήσεις ταξινομούνται στις εξής ομάδες:

• Διόγκωση-Τενοντοελυτρίτιδα Καμπτήρων Τενόντων άκρας Χειρός από υπερκαταπόνηση του χεριού (πχ κτηνοτρόφοι, οικοδόμοι, κομμώτριες, γεωργοί, οδηγοί τροχοφόρων και χειριστές μηχανημάτων, κλπ).
• Διόγκωση Τενόντων από ορμονικές διαταραχές, όπως παθήσεις του θυρεοειδούς και των ωοθηκών, (εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη, λοχεία, κλπ).
• Ολα τα προαναφερθέντα αίτια, προκαλούν διόγκωση των ελύτρων και των τενόντων εντός του Καρπιαίου Σωλήνος με αποτέλεσμα αύξηση της πιέσεως εντός αυτού. Φυσικό είναι να υφίσταται την πίεση ο "πιό αδύναμος κρίκος" εντός του Σωλήνος, που είναι το Μέσο Νεύρο. Σε αρχικό στάδιο πιέζονται τα μικρά αγγεία του περινευρίου και στη συνέχεια όλο το νεύρο με αποτέλεσμα διαταραχή της αγωγιμότητας αυτού. Το νεύρο διογκώνεται και παρουσιάζει στικτές μακροσκοπικές αιμορραγίες. Σε χρόνιες παραμελημένες περιπτώσεις το Μέσο Νεύρο παρουσιάζει ενδονευρική ίνωση και μόνιμη λειτουργική βλάβη.
• Σπανιότερα η πάθηση οφείλεται σε σακχαρώδη διαβήτη, ή σε συγγενή στένωση του καρπιαίου σωλήνος.
• Πολλές περιπτώσεις ΣΚΣ οφείλονται σε κακή θέση του καρπού κατά τη δακτυλογράφηση σε υπολογιστή. Γι’ αυτό και τα νέα πληκτρολόγια έχουν μία νέα προέκταση στήριξης του καρπού. Η πάθηση έχει ονομασθεί δημοσιογραφικά και «νόσος των δακτυλογράφων» ή «νόσος των χειριστών υπολογιστών».
• Τα τελευταία χρόνια ανακαλύφθηκε και ένα άλλο αίτιο Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, η λήψη των φαρμάκων Tamoxifen (Νolvadex®) και Arimidex.
• Ορισμένες περιπτώσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, συνυπάρχουν με παγίδευση της ρίζας Α6 στον αυχένα, λόγω αυχενικής δισκοπάθειας. Αυτό λέγεται «Σύνδρομο Διπλής Πιέσεως» (Double Crush Syndrome) και έχει περιγραφεί από τη δεκαετία του 80.
• Επίσης σπάνια έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου συνυπάρχει Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος με ταυτόχρονη πίεση του Μέσου Νεύρου στο αντιβράχιο, από τον Στρογγύλο Πρηνιστή Μύ.
• Εχουν αναφερθεί περιπτώσεις σπάνιες Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος από εκδοσωληνικά γάγγλια ή όγκους, αλλά και Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος από ιστολογικές αλλοιώσεις Αμυλοείδωσης. Αναφέρεται και περίπτωση υποτροπής Καρπιαίου Σωλήνος (είχε χειρουργηθεί) από Αμυλοείδωση σε νεφροπαθή υπό αιμοκάθαρση^.

Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα εμφανίζεται όταν οι ιστοί που περιβάλλουν τους καμπτήρες του καρπού πρήζονται και έτσι πιέζεται το μέσο νεύρο. Αυτοί οι ιστοί ονομάζονται «αρθρικός υμένας» και λιπαίνει τους τένοντες, ώστε να κινούνται ευκολότερα τα δάκτυλα. Αυτή η διόγκωση του αρθρικού υμένα στενεύει το κλειστό χώρο του καρπιαίου σωλήνα και με την πάροδο του χρόνου, πιέζει το νεύρο. Πολλές αιτίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνα:

• Η κληρονομικότητα. Είναι ένας σημαντικός παράγοντας, όπου η καρπιαία σήραγγα είναι μικρότερη σε μερικούς ανθρώπους και αυτό οφείλεται στη κληρονομικότητα.
• Η υπερχρησία του χεριού μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο.
• Η ηλικία. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Η πάθηση εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα μεταξύ 30 και 60 ετών, και είναι πιο κοινή στις γυναίκες παρά στους άντρες.

Ιατρικές παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η Ρευματοειδής Αρθίτιδα και διαταραχές του θυρεοειδή αδένα, μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνα δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία.

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι κοινό σε άτομα που εκτελούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του χεριού και του καρπού. Η πληκτρολόγηση σε υπολογιστή είναι πιθανότατα το πιο κοινό αίτιο του συνδρόμου. Άλλα αίτια περιλαμβάνουν:

• Ράψιμο
• Οδήγηση
• Εργασία σε γραμμή παραγωγής
• Ζωγραφική
• Γράψιμο
• Χρήση εργαλείων (ιδιαίτερα εργαλείων χειρός ή εργαλείων που δονούνται)
• Αθλήματα όπως racquetball ή χειροσφαίριση
• Κάποια μουσικά όργανα

Αρκετά ιατρικά προβλήματα σχετίζονται με το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, όπως:

• Κατάγματα οστών και αρθρίτιδα του καρπού
• Ακρομεγαλία
• Διαβήτης
• Αλκοολισμός
• Υποθυρεοειδισμός
• Νεφρική ανεπάρκεια και αιμοδιάλυση
• Εμμηνόπαυση, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS) και εγκυμοσύνη
• Λοιμώξεις
• Παχυσαρκία
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) και σκληροδερμία

Συμπτώματα

Τα πιο συχνά συμπτώματα του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνα περιλαμβάνουν:

• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στον αντίχειρα και τα επόμενα 2 ή τρία δάκτυλα στο ένα ή και στα δύο χέρια
• Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στην παλάμη του χεριού.
• Η αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος στον αντίχειρα, δείκτη καί μέσο δάκτυλο.
• Παράξενες αισθήσεις και πόνο από το βραχίονα μέχρι τον ώμο.
• Πόνος που εκτείνεται στον αγκώνα
• Πόνος στον καρπό ή στο χέρι, στο ένα ή και στα δύο άκρα
• Προβλήματα στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων (συντονισμός) στο ένα ή και στα δύο χέρια
• Ατροφία των μυών του αντίχειρα (σε προχωρημένα ή μακροχρόνια περιστατικά)
• Αδύναμη σύλληψης ή δυσκολία στη μεταφορά τσαντών (ένα κοινό παράπονο)
• Αδυναμία σε ένα ή και στα δύο χέρια. Πέφτουν αντικείμενα που κρατάτε στο χέρι.

Τα συμπτώματα αρχίζουν συνήθως βαθμιαία, χωρίς συγκεκριμένο τραυματισμό. Στους περισσότερους ανθρώπους τα συμπτώματα είναι πιο σοβαρά από την πλευρά του αντίχειρα του χεριού. Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν ανά πάσα στιγμή. Τη νύχτα, τα συμπτώμτα μπορεί να σας ξυπνήσουν. Κατά της διάρκεια της ημέρας εμφανίζονται συχνά, όταν κρατάμε κάτι, όπως ένα τηλέφωνο, κατά την οδήγηση ή την πληκτολόγηση σε υπολογιστή. Η μετακίνηση ή το τίναγμα των χεριών βοηθά συχνά στη μείωση των ενοχλημάτων. Τα ενοχλήματα αρχικά έρχονται και παρέρχονται, αλλά με την πάροδο του χρόνου μπορέι να γίνουν σταθερά. Μια αίσθηση αδεξιότητας ή αδυναμίας για λεπτές κινήσεις (κούμπωμα πουκάμισου) είναι δύσκολη. Αυτό το συναίσθημα μπορεί να σας αναγκάσει να σας πέσουν πράγματα από το χέρι. Αν η κατάσταση είναι σοβαρή οι μύες στη βάση του αντίχειρα (θέναρ) εξασθενούν.

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος -στην αρχή- έχει παράξενα συμπτώματα και ποτέ δεν είναι τα ίδια σε όλους τους ασθενείς. Γι αυτό εύκολα διαφεύγει από την έγκαιρη διάγνωση ακόμα και έμπειρων ορθοπεδικών ή νευρολόγων. Σε αρκετές περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι ασαφή, ο ασθενής «δεν ξέρει που πονάει ακριβώς» και λέει «πονάω παντού και μου μουδιάζουν όλα τα δάκτυλα» στο άνω άκρο από τα δάκτυλα μέχρι τον ώμο. Άλλοι ασθενείς λένε «με πονάει ο ώμος», άλλοι λένε «μου μουδιάζει όλο το χέρι μου» εννοώντας όλο το άνω άκρο. Συνήθως ο ασθενής παρουσιάζει πόνο στα χέρια και στο αντιβράχιο, και μουδιάσματα στα 3-4 δάκτυλα κερκιδικώς, και σπανιότερα μυϊκή αδυναμία (του "πέφτουν τα αντικείμενα από τα χέρια"). Οι μισοί ασθενείς έχουν τα συμπτώματα τη νύχτα και χάνουν τον ύπνο τους, ενώ οι άλλοι μισοί τα έχουν την ημέρα. Σε παραμελημένες περιπτώσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος παρατηρείται ατροφία των μυών του θέναρος και λειτουργική αδυναμία του χεριού. Για πρακτικούς λόγους, από την κλινική εικόνα και τα ηλεκτρονευρογραφικά ευρήματα ταξινομούμε το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος σε τρία στάδια βαρύτητας, το στάδιο Ι (ελαφρές περιπτώσεις), το στάδιο ΙΙ(εγκατεστημένο με έντονα ευρήματα κλινικά και ΗΝΓ), και το στάδιο ΙΙΙ (παραμελημένο με ατροφίες)

Από το έτος 2007 η Αμερικανική Εταιρεία Ορθοπεδικών έχει καθιερώσει εδικό πρωτόκολλο για την ακριβή διάγνωση και θεραπεία των ασθενών με Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος. Το ιστορικό και μόνο είναι αρκετό για να βάλει τη διάγνωση του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος σε μεγάλο ποσοστό. Η κλινική εξέταση δεν προσφέρει πολλά ευρήματα για διάγνωση. Δύο ειδικές δοκιμασίες είναι συνήθως χρήσιμες. Η μία είναι η κάμψη του καρπού, πού ανευρίσκεται μειωμένη και επώδυνη. Η δεύτερη δοκιμασία είναι το Test Phalen. Οδηγούμε τον καρπό σε έκταση και μετά από ένα λεπτό περίπου ο ασθενής εμφανίζει μουδιάσματα στά 3,5 Κερκιδικώς δάκτυλα. Το Test Phalen έχει βρεθεί θετικό στις διάφορες εργασίες από 48%-80% των ασθενών με Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος. Το Test δείχνει σχετικώς χαμηλή ευαισθησία (67%) και ειδικότητα (59%) και δεν έχει αποδειχθεί στατιστιά σημαντικός συνδυασμός με τα ηλεκτροφυσιολογικά ευρήματα. Αλλα δευτερεύοντα Τest είναι το Test Tinel και το Test Flick. Είναι γνωστό ότι, άλλες παθήσεις που δημιουργούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, είναι η Αυχενική Ριζοπάθεια λόγω Κήλης Δίσκου Αυχένος, η Περιφερική Πολυνευρίτις, το Σύνδρομο του Στρογγύλου Πρηνιστή, και σπάνια η Πολλαπλή Σκλήρυνση ("Σκλήρυνση κατά Πλάκας"). Γι' αυτό, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή να αποκλεισθούν αυτές οι περιπτώσεις πριν αποφασισθεί θεραπεία. Θεωρείται άκρως απαραίτητο πριν την χειρουργική επέμβαση να έχει γίνει τεκμηριωμένη διάγνωση του Συνδρόμου καρπιαίου Σωλήνος με Ηλεκτρομυογράφημα - Ηλεκτρονευρογράφημα.

Για την διάγνωση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα είναι καταρχάς απαραίτητη η προσεκτική κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό, σε συνδυασμό με την αναλυτική καταγραφή των συμπτωμάτων και του ιστορικού του ασθενούς. Διάφορα απλά κλινικά τεστ μπορούν να βοηθήσουν την διαγνωστική διαδικασία, όπως:

• Τεστ κάμψης του καρπού, η οποία συχνά είναι μειωμένη και οδηγεί σε αύξηση του πόνου και του μουδιάσματος
• Τεστ Phalen: η παρατεταμένη έκταση του καρπού οδηγεί σε δυσαισθησίες και πόνο
• Τεστ Tinel: ελαφρά χτυπήματα πάνω από τον καρπιαίο σωλήνα προκαλούν δυσάρεστη τοπική αίσθηση.
• Έλεγχος για αδυναμία των μυών γύρω από τη βάση του αντίχειρα.
• Κρατώντας τους καρπούς σε κάμψη δοκιμάζεται αν μουδιάζουν ή μηρμυγκιάζουν τα χέρια σας.
• Πίεση του μέσου νεύρου προκαλεί μούδιασμα στα δάκτυλα.
• Δοκιμασίες αισθητικότητας στα δάκτυλα.

Στη διάρκεια μιας κλινικής εξέτασης, ο γιατρός μπορεί να βρει:

• Μούδιασμα στην παλάμη, στον αντίχειρα, στον δείκτη, στον μέσο και στην πλευρά προς τον αντίχειρα του παράμεσου
• Αδύναμη σύλληψης
• Το ελαφρό χτύπημα πάνω από το μέσο νεύρο στον καρπό μπορεί να προκαλέσει πόνο που ακτινοβολεί από τον καρπό στο χέρι (αυτό ονομάζεται σημείο Tinel)
• Η πλήρης πρόσθια κάμψη του καρπού για 60 δευτερόλεπτα συνήθως έχει ως αποτέλεσμα μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή αδυναμία (αυτό ονομάζετε δοκιμασία Phalen)

Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτρομυογραφία. Το Ηλεκτρομυογράφημα είναι μια δοκιμασία για τη λειτουργία του μέσου νεύρου, όπου βοηθά τη διάγνωση του Συνδόμου Καρπιαίου Σωλήνα.
• Ταχύτητα νευρικής αγωγής
• Ακτινογραφία του καρπού θα πρέπει να γίνεται για να αποκλειστούν άλλα προβλήματα (όπως αρθρίτιδα του καρπού)

Απολύτως απαραίτητη κρίνεται η νευροφυσιολογική εκτίμηση κυρίως με καταγραφή της κινητικής ταχύτητας αγωγής του μέσου νεύρου, αλλά και ταχύτητες αγωγής και των άλλων νεύρων ή ηλεκτρομυογράφημα κατά περίπτωση. Με τον τρόπο αυτό και σε συνδυασμό με τα κλινικά ευρήματα, μπορεί να επιτευχθεί μια αντικειμενική αξιολόγηση του μεγέθους και της ακριβούς τοποθεσίας της πιθανής νευρικής βλάβης και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις. Επιπλέον διαγνωστικές διαδικασίες, όπως ακτινογραφία, υπερηχογράφημα υψηλής ανάλυσης ή μαγνητική τομογραφία, είναι πολύ σπάνια απαραίτητες.

Αντιμετώπιση -Θεραπεία του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα

Δεν απαιτείται πάντοτε θεραπεία για κάθε διεγνωσμένο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Αρκετοί ασθενείς έχουν πολύ ελαφριά συμπτώματα και εξαιρετικά σπάνιες ενοχλήσεις, παρόλο που σε κάποιο νευροφυσιολογικό έλεγχο έχουν πιθανώς προκύψει παθολογικά ευρήματα.

Σε αρχικό στάδιο, εφαρμόζονται συντηρητικές (μη χειρουργικές) θεραπευτικές μεθόδοι, οι οποίες παρατίθενται πιο κάτω. Εάν τα συμπτώματα γίνουν εντονότερα και έχουν παρατεταμένη διάρκεια, είναι απολύτως απαραίτητη η αποτελεσματική θεραπεία του συνδρόμου μέσω χειρουργικής επέμβασης, προκειμένου να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες.

Συντηρητική Θεραπεία Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος

Η αποτελεσματικότερη μη χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα φέρεται να είναι η χρήση ειδικού νάρθηκα ακινητοποίησης του καρπού. Ο νάρθηκας χρησιμοποιείται συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας και μπορεί να αφαιρεθεί κατά την διάρκεια της ημέρας.  Ελαφρές περιπτώσεις (1ο στάδιο) Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος αντιμετωπίζονται με αντιφλεγμονώδη φάρμακα και με νυχτερινό νάρθηκα. Μεσαίας βαρύτητας περιπτώσεις (2ο στάδιο) αντιμετωπίζονται με ένεση Κορτιζόνης (ενδοελυτρικώς) μέσα στην παλάμη, και νυχτερινό νάρθηκα. Η αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα δεν προτείνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα περιλαμβάνουν ΜΣΑΦ όπως ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη.

Η αποτελεσματικότητα διαφόρων εναλλακτικών μεθόδων, όπως Laser, θεραπευτικός υπέρηχος, ηλεκτροθεραπεία (TENS), βελονισμός ή ομοιοπαθητική, δεν έχει στηριχτεί προς το παρόν με επαρκείς κλινικές μελέτες.

Η μέθοδος αυτή είναι επαρκώς τεκμηριωμένη και έχει ενίοτε μακροχρόνια αποτελέσματα και μόνο μιά δημοσίευση του Dammers μιλάει για μόλυνση από Πρεδνιζολόνη, ενώ σε μεγάλη σειρά του Χαράλαμπου Γκούβα με ένεση Celestone Chronodose (Dexamethasone) στην παλάμη, ουδεμία λοίμωξη αναφέρεται. Σε ειδικές περιπτώσεις αιτιολογίας Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, πέραν των κλασσικών απλών θεραπευτικών μέτρων μπορεί να φανεί επιτυχής και η εξειδικευμένη θεραεπεία της παθήσεως, πχ Αλκοολική νευροπάθεια Μέσου Νεύρου, Διαβητική νευροπάθεια, Νευροπάθεια Μέσου Νεύρου εξ Υποθυρεοειδισμού (χορήγηση Θυροξίνης), Πίεση Μέσου Νεύρου επί Κυήσεως (νάρθηκας) και Λοχείας, κλπ.

Αλλαγές δραστηριότητας: Αν οι απαιτήσεις εργασίας προκαλούν συμπτώματα, η αλλαγή ή τροποποίηση της θέσης εργασίας, μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου.Αποφύγετε να κοιμάστε πάνω στους καρπούς σας. Οι ζεστές και κρύες κομπρέσες μπορούν επίσης να συστηθούν. Υπάρχουν πολλές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στο χώρο εργασίας για να μειώσετε το στρες στους καρπούς σας:

• Οι ειδικές συσκευές περιλαμβάνουν πληκτρολόγια, διαφορετικούς τύπους ποντικιών, ειδικά mouse pad και συρτάρια για το πληκτρολόγιο.
• Κάποιος θα πρέπει να ανασκοπήσει τη θέση που έχετε όταν εκτελείτε τις εργασιακές σας δραστηριότητες. Για παράδειγμα, διασφαλίστε ότι το πληκτρολόγιο είναι αρκετά χαμηλά, ώστε οι καρποί σας να μην κλίνουν προς τα πάνω όταν πληκτρολογείτε. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει έναν εργασιοθεραπευτή.
• Μπορεί επίσης να πρέπει να κάνετε αλλαγές στα εργασιακά σας καθήκοντα ή στις δραστηριότητες αναψυχής. Κάποιες από τις εργασίες που σχετίζονται με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα περιλαμβάνουν αυτές που ενέχουν πληκτρολόγηση και δονούμενα εργαλεία. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα έχει επίσης συνδεθεί με επαγγελματίες μουσικούς.

Κηδεμόνας: ένας νάρθηκας νυκτός, κρατά τον καρπό σε μια ουδέτερη θέση. Αυτό αποτρέπει τον νυχτερινό ερεθισμός του μέσου νεύρου. Νάρθηκας μπορεί να φορεθεί και κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

Χειρουργική Θεραπεία ΣΚΣ

Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής, η χειρουργική αντιμετώπιση, θα φέρει την οριστική λύση του προβλήματος. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η χειρουργική επέμβαση θεωρείται αναγκαία, διότι η συντηρητική μέθοδος δεν μπορεί να βοηθήσει.  Σε πολύ σοβαρές μακροχρόνιες περιπτώσεις με σταθερό μούδιασμα και εξασθένηση των μυών του αντίχειρα (θέναρ), η χειρουργική επέμβαση συστήνεται άμεσα για να αποτρέψει μη αναστρέψιμες βλάβες. Η απελευθέρωση του καρπιαίου σωλήνα είναι μια χειρουργική επέμβαση στην οποία διατέμνεται ο σύνδεσμος που πιέζει το νεύρο. Το χειρουργείο είναι επιτυχές τις περισσότερες φορές, αλλά εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που υπήρχε συμπίεση του νεύρου και τη βαρύτητα αυτής.

Η επέμβαση έχει σαν στόχο την μείωση της πίεσης που ασκείται στο μέσο νεύρο κατά την διέλευσή του από τον καρπιαίο σωλήνα, μέσω της σχετικής αύξησης του διαθέσιμου χώρου. Αυτό επιτυγχάνεται βασικά με την πλήρη χειρουργική διατομή του εγκάρσιου/επιμήκους καρπιαίου συνδέσμου, ενός ιστού πάνω από το νεύρο, ο οποίος εκτείνεται από τον καρπό μέχρι το μέσο περίπου της παλάμης. Η διατομή του συνδέσμου αυτού, στην περίπτωση του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα, δεν επιφέρει λειτουργικές δυσλειτουργίες στο χέρι αλλά αντίθετα απελευθερώνει το νεύρο και οδηγεί στην υποχώρηση και σταδιακά στην εξαφάνιση των τυπικών συμπτωμάτων του συνδρόμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως σε προχωρημένο στάδιο του συνδρόμου, είναι απαραίτητη και η ταυτόχρονη χειρουργική απελευθέρωση του ίδιου του μέσου νέυρου (νευρόλυση).

Κλασσική μέθοδος: Οι σοβαρές περιπτώσεις του Σύνδρομου Καρπιαίου Σωλήνος (στάδιο ΙΙΙ) χρειάζοται εγχείρηση διάνοιξης. Σήμερα, η κλασσική εγχείρηση γίνεται με τοπική αναισθησία και διαρκεί 12-60 λεπτά. Γίνεται είτε σε χειρουργείο είτε σε εξωτερικό ιατρείο. Η κλασσική χειρουργική τομή έχει μήκος 3–4 cm και χρειάζονται 10 ράμματα 3/0 Εthilon. Ο ασθενής ανακουφίζεται ήδη από την πρώτη βραδιά. Αυτό είναι και η καλύτερη ένδειξη επιτυχίας της επέμβασης. Προσπάθειες για μικρότερη τομή (1–2 cm) είχαν κακά αποτελέσματα στη διαδικασία της επέμβασης (ατελής διάνοιξη, παραμένουσες αιμωδίες, αιμορραγίες). Σε 15 μέρες γίνεται αφαίρεση των ραμμάτων και ο ασθενής επανέρχεται σε χειρωνακτική εργασία σε 30 μέρες.

Ενδοσκοπική μέθοδος: Η νέα ενδοσκοπική τεχνική εγχείρησης με μικρό ενδοσκόπιο (αρθροσκόπιο) αρχισε να εφαρμόζεται από το έτος 2005. Γίνεται με δύο μικρές τομές και ανάμεσα καθοδηγείται ένας μεταλλικός οδηγός μέσω του οποίου το ενδοσκόπιο οδηγείται και κόβει τον εγκάρσιο σύνδεσμο. Το τελικό αποτέλεσμα των παραδοσιακών και ενδοσκοπικών διαδικασιών είναι ίδιο.

Mini-open ενδοσκοπική μέθοδος: Διενεργείται διαμέσου μίας πολύ μικρής τομή στο δέρμα (μήκους περίπου ενός εκατοστού), η οποία μάλιστα γίνεται εγκάρσια στην περιοχή του καρπού και όχι κατά μήκος της πολύ πιο ευαίσθητης παλάμης (έτσι αποφεύγονται εντελώς οι χειρουργικές τομές του δέρματος στην παλάμη). Με την βοήθεια ειδικών εργαλείων αλλά και την χρήση της ενδοσκοπικής κάμερας ο χειρουργός εκτελεί την διατομή του εγκάρσιου/επιμήκους καρπιαίου συνδέσμου ακριβώς πάνω από το μέσο νεύρο υπό πλήρη όραση (άμεσα δια της χειρουργικής τομής αλλά και έμμεσα υπό μεγένθυση στην οθόνη).

Η ενδοσκοπική αλλά και η mini-open μέθοδος παρουσιάζουν πλέον τα ίδια -εξαιρετικά μικρά- ποσοστά επιπλοκών με την κλασική ανοικτή μέθοδο. Εξαιτίας της πολύ μικρότερης τομής στο καρπό και όχι της μεγαλύτερης τομής στην παλάμη (ανοικτή μέθοδος), ο μεταγχειρητικός πόνος του ασθενούς είναι συνήθως πολύ μικρότερος, ενώ μπορεί να γίνει ταχύτερα χρήση του χεριού για τις καθημερινές ανάγκες. Η παραμονή στην κλινική είναι απαραίτητη, όπως και με την ανοικτή μέθοδο, μόνο μερικές ώρες.

Η ενδοσκοπική αλλά και η mini-open μέθοδος δεν αποδείχθηκαν καλύτερες της ανοικτής μεθόδου, και ορισμένες φορές έχουν επιπλοκές. Η κλασσική μέθοδος έχει και αυτή επιπλοκές, αλλά μηδενίζονται με την εμπειρία του χειρουργού.Ανεξαρτήτως της μεθόδου που ακολουθείται οι επιπλοκές εγχείρησης Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος είναι οι εξής:

• Αιμορραγίες εντός της παλάμης
• Διάσπαση του τραύματος
• Ιατρογενής διατομή του Κινητικού Κλάδου του Μέσου Νεύρου πρός το θέναρ
• Ατελής διάνοιξη του Σωλήνος, ατελής εκτομή Εγκαρσίου Συνδέσμου
• Τραυματισμός Τενόντων και Μέσου Νεύρου
• Βλάβες από κακή χρήση ή βλάβη της Ηλεκτροχειρουργικής Μονάδας (Electrosurgery Unit)
• Eγκαυμα Μέσου Νεύρου και ρίκνωση αυτού.
• Μετεγχειρητικό Νευρίνωμα.
• Επώδυνη Μετεγχειρητική Ουλή - Χηλοειδές.

Αποθεραπεία:

Αμέσως μετά την χειρουργική επέμβαση, θα σας δοθούν οδηγίες για να ανυψώνεται το χέρι σας και να κουνάτε τα δάκτυλά σας. Αυτό μειώνει το πρήξιμο και εμποδίζει την ακαμψία.  Οίδημα και δυσκαμψία, ίσως παρατηρηθεί μετά την επέμβαση. Αδυναμία στην παλάμη, ίσως παρατηρηθεί τους πρώτους 6 μήνες. Οδήγηση και αυτοεξυπηρέτηση επιτρέπεται αμέσως μετά την επέμβαση. Ο ιατρός θα αποφασίσει πότε θα πρέπει να επιστρέψετε στην εργασία σας και αν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί.

Οι περισσότεροι ασθενείς βλέπουν βελτίωση αμέσως μετά την επέμβαση, αλλά η ανάκαμψη είναι σταδιακή. Κατά μέσο όρο η πλήρης θεραπεία απιτεί περίπου 2 μήνες μετά την επέμβαση. Σε μακροχρόνιο Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα, με σοβαρή απώλεια αίσθησης ή και καταστροφή των μυών γύρω από τη βάση του αντίχειρα, η αποθεραπεία είναι πιο αργή και μπορεί να μην είναι πλήρης.

Πρόγνωση

Τα συμπτώματα συχνά βελτιώνονται με την αντιμετώπιση, αλλά περισσότερα από το 50% των περιστατικών απαιτούν τελικά χειρουργείο. Το χειρουργείο είναι συχνά επιτυχές αλλά η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να πάρει μήνες.

Πρόληψη

Αποφυγή ή μείωση του αριθμού των επαναλαμβανόμενων κινήσεων του καρπού, όταν είναι δυνατό. Χρήση εργαλείων και εξοπλισμού που είναι κατάλληλα σχεδιασμένα να μειώνουν τον κίνδυνο τραυματισμού του καρπού.

Εργονομικά βοηθήματα, όπως σπαστά πληκτρολόγια, συρτάρια πληκτρολογίου, μαξιλαράκια πληκτρολόγησης και νάρθηκες καρπού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βελτίωση της θέσης του καρπού κατά την πληκτρολόγηση. Να κάνετε τακτικά διαλείμματα όταν πληκτρολογείτε και να σταματάτε πάντα όταν υπάρχει μυρμήγκιασμα ή πόνος.

Βιβλιογραφία

1. Graham Appley και Louis Solomon: System of Orthopaedics and Fractures, London 1993
2. Johnson R.K., Spinner M. and Shrewsbury M.M.: Median nerve entrapment syndrome in the proximal forearm. Journal of Hand Surgery 4:48-51 (1979)
3. Sestak I, Sapunar F, Cuzick J; Aromatase Inhibitor-Induced Carpal Tunnel Syndrome: Results From the ATAC Trial; Journal of Clinical Oncology (JCO) (Sep 2009)
4. Upton A.R.M. and McComas A.J. The double crush in nerve entrapment syndromes. Lancet 2:359-361 (1973)
5. Wong SM, Hui AC, Lo SK, Chiu JH, Poon WF, Wong L.: Single vs. two steroid injections for carpal tunnel syndrome: a randomised clinical trial. Ιnternational Journal of Clinical Practice. 2005 Dec.
6. Γκούβας Χαράλαμπος: "Παρατηρήσεις και στατιστικά συμπεράσματα από 1000 ασθενείς και 250 εγχειρήσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος", Ανακοίνωση, Πανελλήνιο Ορθοπεδικό Συνέδριο , Αθήνα 2001.
7. Σταμπουλής Ελευθέριος (1987): "Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος". Μονογραφία, σελ. 59, 81-47, 140, Αθήναι, 1987.
8. Συμεωνίδης Παναγιώτης: Ορθοπεδική, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996

Παραπομπές