Τα φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα:

1ον) Πρωτότυπο φάρμακο είναι: το φάρμακο που έχει ανακαλύψει μια φαρμακοβιομηχανία έχει κάνει επιστημονική έρευνα, έχει περάσει όλα τα στάδια ιατρικών μελετών και έχει πάρει επίσημα την κρατική έγκριση (συνήθως απο τον αμερικάνικο FDA). Καλύπτεται απο διεθνή πατέντα διάρκειας 10-20 ετών για παγκόσμια μονοπώληση του φάρμακου.

2ον) Γενόσημο φάρμακο (generics) είναι: το αντίγραφο ενός πρωτότυπου φάρμακου που έχει λήξει η πατέντα μετά απο 10-20 χρόνια εκμετάλευσης του πρωτότυπου, είναι ίδιο ή με μικρή διαφορά στην χημική ένωση η στα έκδοχα, έχει παρόμοια ή ίδια αποτελεσματικότητα, την ίδια θεραπευτική αξία, τις ίδιες ή λιγότερες παρενέργειες και φαρμακοδυναμική με το πρωτότυπο, κυκλοφορεί μετά απο έγκριση του ΕΟΦ, αφού έχουν γίνει πρώτα κλινικές μελέτες, βιοϊσοδυναμίας κλπ. Είναι επώνυμα φάρμακα (brand name).

3ον) Γενόσημα φάρμακα παράγουν: οι ανταγωνίστριες φαρμακοβιομηχανίες αλλά και η ίδια η φαρμακοβιομηχανία που έχει το πρωτότυπο μαζί με τις θυγατρικές της (comarketing) λόγω ανταγωνισμού για να μην μειωθεί ο τζίρος. Συνήθως οι γιατροί προτιμούν την φαρμακοβιομηχανία με το πρωτότυπο και στα αντίγραφά της, γιατί έχουν την εμπειρία 10-20 χρόνων με το πρωτότυπο. Είναι θέμα αξιοπιστίας όταν ο γιατρός σέβεται τους ασθενείς του και θέλει να έχει το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και έχει καλή εμπειρία απο το πρωτότυπο άρα και στο αντίγραφο. Τα γενόσημα του εξωτερικού που εισάγονται έχουν την τιμή του πρωτότυπου ενώ τα γενόσημα που παράγονται ή συσκευάζονται απο τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες στοιχίζουν 30% φθηνότερα απο το πρωτότυπο. Αυτό το επιβάλει η ελληνική νομοθεσία για το φάρμακο.

4ον) Φάρμακα ΙΦΕΤ: είναι φάρμακα που δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα ή γιατί αποσύρθηκαν επειδή η κρατική τιμή τους ήταν ασύμφορη (φάρμακα ΙΦΕΤ) ή δεν κυκλοφόρησαν ποτέ στην χώρα μας (ορφανά φάρμακα) ή είναι νέα φάρμακα που δεν πήραν άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα. Εξυπηρετούνται ανάγκες ασθενών, με ατομικές παραγγελίες φαρμάκων τα οποία δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας.Αγοράζονται λιανικώς απο μεγάλα φαρμακεία και αποθήκες στο εξωτερικό απο τον ΕΟΦ που τα  εισάγει, κυρίως σε Ε.Ε και ΗΠΑ.και η τιμή τους είναι συνήθως δεκαπλάσια της τιμής που είχαν στην Ελλάδα. Επίσης ο ΕΟΦ εισάγει και ορφανά φάρμακα.

5ον) Φασόν φάρμακα: είναι συνήθως τα αναξιόπιστα μη εγγυημένα φάρμακα (κακώς βαπτίζονται και αυτά γενόσημα απο τους κυβερνούντες αυτής της χώρας) που η πρώτη ύλη δηλ η χημική ουσία παράγεται στις τρίτες χώρες πχ Ινδία, Κορέα, Κίνα, της πρωην Σοβιετικής Ένωσης, εισάγονται χύμα και συσκευάζονται στην Ελλάδα ή σε Βαλκανικές χώρες. Επίσης εισάγονται και συσκευασμένα σε μικρές ποσότητες. Επίσης η δραστική ουσία εισάγεται χύμα απο την Ιταλία ή Ισπανία αλλά κοστίζει περισσότερο. Η δραστική ουσία πολλές φορές είναι ασταθής ή διαφέρει ανα παρτίδα ή είναι ακάθαρτη και έχει προσμίξεις με άλλες χημικές ουσίες ή φάρμακα ή διαλύτες.  Το χάπι δεν περιέχει σταθερά τα mg που αναγράφονται στην συσκευασία, δεν έχουν εγγυημένο θεραπευτικό αποτέλεσμα και αυξημένες εκπλήξεις (παρενεργειες), θεωρούνται απο τους περισσότερους γιατρούς ανασφαλή και μη αποτελεσματικά και τα αποφεύγουν.  Αυτά έχουν την ίδια κρατική τιμή και παραδόξως έχουν και την νόμιμη άδεια κυκλοφορίας του ΕΟΦ. Όταν ανακαλύπτεται απο ελέγχους ή καταγγέλεται αποσύρονται οι παρτίδες και απαγορεύεται η κυκλοφορία του.

6ον) No-name φάρμακα : Το φάρμακο του φτωχού. Αμφιβόλου προελεύσεως και ποιότητας. Στην Ελλάδα βαπτίζονται τώρα και αυτά ως γενόσημα. Όνομα αναγνώρισης τους είναι μόνο το όνομα της χημικής ουσίας. Τα ποιό φτηνά γιατί δεν έχουν όνομα άρα και την εγγύηση της φαρμακοβιομηχανίας που τα παράγει. Σε περίπτωση παρενεργειών δύσκολα εντοπίζεται η προέλευση τους. Τέτοια φάρμακα παράγουν Ασιατικές χώρες  πχ Ινδία, Κορέα, Κίνα, Βιετνάμ. Πολλές φορές παράγονται και παράνομα γιατί αντιγράφονται ή τροποποιείται το μόριο τους με ότι αυτό συνεπάγεται, ενώ ισχύει ακόμα η πατέντα του πρωτότυπου. Παράγονται για πώληση και χρήση απο πτωχές και υποβαθμισμένες χώρες π.χ. Αφρική. Έχουν πολύ μικρό κόστος αγοράς. Λιανικώς πωλούνται χύμα.

7ον) Παράνομα φάρμακα και ουσίες: που είναι απαγορευμένα απο το κράτος (π.χ. έκταση, ναρκωτικά, παραισθησιογόνα κλπ), παρασκευάζονται, εισάγονται και διακινούνται παράνομα.

8ον) Φάρμακα απο το ιντερνέτ: Πωλούνται μέσω του ιντερνέτ παγκόσμια, εντελώς ανεξέλεκτα, απο μια χώρα σε μια άλλη απο γνήσια εως παράνομα απο διεγερτικά στύσης μέχρι και ναρκωτικά με μορφή χαπιού και ψεύτικο όνομα, χωρίς ιατρική συνταγή όταν ακόμα χρειάζεται και ειδική συνταγή περί ναρκωτικών ουσιών ή ειδική συνταγή περί αντιβιοτικών. Συνήθως η αγορά αυτή απευθύνεται λιανικώς και υπερτιμολογημένα σε νέους και ανηλήκους και δυστυχώς σχεδόν πάντα οι παραγγελίες εκτελούνται επιτυχώς, Χώρες προέλευσης ο Καναδάς και οι ΗΠΑ. Ανεξέλεγκτη παρανομία στο βωμό του χρήματος.

Όλα τα φάρμακα που κυκλοφορούν νόμιμα στην Ελλάδα φέρουν κουπόνι γνησιότητας του ΕΟΦ, αναγράφουν στην συσκευασία τους το επίσημο όνομα και τη χημική ονομασία τους, το βάρος σε mg και την ποσότητα σε χάπια. πχ Salospir 100mg - acetylsalycilic acid - 20 γαστροανθεκτικά δισκία.

Τα φάρμακα που κυκλοφορούν, εισάγονται ή συσκευάζονται μέχρι τώρα νόμιμα στην Ελλάδα είναι οι τέσσερις πρώτες κατηγορίες. Η πέμπτη το φασόν φάρμακο κυκλοφορεί επίσης νόμιμα. Σε ημιπαράνομη κατάσταση γιατί δεν πληρεί τις προυποθέσεις απο το νόμο. Η έκτη κατηγορία τα no name φάρμακα εισάγονται σε μικρές ποσότητες για χρήση των φασών και σπάνια των generics. Σε αυτή την περίπτωση των generics σε ελέγχους αποσύρονται οι σχετικές παρτίδες, τίθεται πρόστιμο αλλά συχνά δεν απαγορεύεται το φάρμακο.  Οι 7η και 8η κατηγορίες απαγορεύονται.

Συμπέρασμα:

α) Η υποχρεωτική αναγραφή της δραστικής ουσίας από τους γιατρούς, αρχής γενομένης την 1-3-2012 και η επιλογή από το φαρμακοποιό του φθηνότερου γενόσημου φαρμάκου, ανατρέπει πλήρως τους κανόνες ασφάλειας στην παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. 

β) Παράλληλα καταργεί τον επιστημονικό ρόλο του θεράποντος ιατρού, πέραν του ποινικού αδικήματος της αντιποίησης του ιατρικού επαγγέλματος. 

γ) Γενόσημα φάρμακα δοκιμασμένα στη κλινική πράξη, μέσα από μελέτες βιοδιαθεσιμότητας και κλινικής αποτελεσματικότητας, είναι αποδεκτά. 

δ) Απορρίπτεται η μαζική εισαγωγή "γενόσημων φαρμάκων - no name" αμφιβόλου ποιότητας, αποτελεσματικότητας και ασφάλειας και χωρίς προηγούμενες κλινικές μελέτες, προκειμένου να ικανοποιηθεί ο στόχος της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης. 

ε) Το φάρμακο που θέλει το Υπουργείο Υγείας να εισάγει ως την φθηνότερη λύση είναι το no name.

στ) To µέτρο της συνταγογράφησης  µε βάση  τη δραστική  ουσία  είναι  βέβαιο ότι θα  διαµορφώσει  µια  κατάσταση  στη φαρµακευτική  αγορά,  όπου  όλα τα φάρµακα  θα είναι  πλέον  εισαγόµενα  και  n χώρα  µας πλήρως  εξαρτώµενη. Η επιβολή µιας συγκεκριµένης  κατεύθυνσης για  µείωση  της φαρµακευτικής  δαπάνης θα είναι καταστροφική για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία.

ΠΕΦ

Για σύγχυση στην κοινή γνώση σχετικά με τα γενόσημα, κάνει λόγο η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ).

Εκπροσωπώντας τις ελληνικές παραγωγικές φαρμακοβιομηχανίες, η ΠΕΦ διευκρινίζει τα εξής:

Το επώνυμο γενόσημο αποτελεί μεγάλη ευκαιρία τόσο για την Κοινωνική Ασφάλιση όσο και για την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας.

Τα επώνυμα γενόσημα που παράγονται στην Ελλάδα είναι απολύτως ασφαλή και ποιοτικά φάρμακα, κυκλοφορούν χωρίς το παραμικρό πρόβλημα εδώ και δεκαετίες και τα εμπιστεύονται εκατομμύρια ασθενείς σε 60 χώρες του κόσμου.

Τα επώνυμα γενόσημα φάρμακα που παράγονται στη χώρα αλλά και τα εργοστάσια παραγωγής ελέγχονται εξονυχιστικά όχι μόνο από τον ΕΟΦ αλλά και από το αμερικανικό FDA και τον ευρωπαϊκό ΕΜΑ.

Η Κοινωνική Ασφάλιση μπορεί να επιτύχει σημαντικές εξοικονομήσεις από την προμήθεια επώνυμων γενοσήμων φαρμάκων. Έπειτα από συνεχείς ανακοστολογήσεις των δύο τελευταίων χρόνων, τα επώνυμα γενόσημα βρίσκονται σήμερα σε πολύ χαμηλές τιμές.

Συνταγογράφηση

Για τη συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία, η ΠΕΦ εκτιμά ότι οδηγεί στο τέλος της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.

Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει αποτύχει διεθνώς, οδηγεί σε σημαντικές στρεβλώσεις και κυρίως συνεπάγεται την αύξηση της δαπάνης σε μέσο ορίζοντα.

Η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική επιτείνει την υποκατάσταση. Οι γιατροί προτιμούν να συνταγογραφήσουν ένα επώνυμο προϊόν, προκειμένου να διασφαλίσουν τη θεραπεία του ασθενή, αντί να εμπιστευτούν ένα άγνωστο για αυτούς σκεύασμα δραστικής ουσίας που επιλέχθηκε από τον φαρμακοποιό με μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή.

Αυτό συνεπάγεται τη στροφή της συνταγογράφησης, για τις ίδιες ενδείξεις, στην ίδια θεραπευτική κατηγορία, προς νεώτερα και σαφώς ακριβότερα φάρμακα με προστασία πατέντου.

Η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ανοίγει το δρόμο στους μεγαλοεισαγωγείς γενοσήμων που θα αλώσουν την αγορά με γενόσημα σε εξευτελιστικές τιμές που παράγονται σε τρίτες χώρες.

Όμως η ανάπτυξη στη χώρα δεν θα έρθει από τα ινδικά, κινεζικά η πακιστανικά γενόσημα. Αφενός η όποια εξοικονόμηση θα πρέπει να συνεξεταστεί με την τεράστια οικονομική και κοινωνική ζημία από τη διάλυση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και την εξώθηση στην ανεργία 8.500 εργαζομένων, την απώλεια φορολογητέας ύλης, εισφορών, παραβόλων και τεχνογνωσίας.