.jpg)
Τα στενώματα της ουρήθρας είναι μια πάθηση που ταλαιπωρεί, και κοστίζει και χρόνο αλλα και χρήμα στους ασθενείς ενώ ταυτόχρονα επηρεεάζουν δραματικά και την ποιότητα ζωής του άνδρα.
Κατανοώντας την ουρήθρα
Η ουρήθρα είναι ο σωλήνας δια μέσου του οποίου εξέρχονται τα ούρα απο την κύστη .Περνά δια μέσω του πέους στον άνδρα. Η ουρήθρα είναι πολύ μικρότερη σε μήκος στη γυναίκα και το έξω στόμιο της βρίσκεται πάνω ακριβώς από τον κόλπο.(Στους άνδρες το σπέρμα επίσης εξέρχεται απο την ουρήθρα).
Τι είναι όμως το στένωμα της ουρήθρας;
Η στένωση συμβαίνει όταν τμήμα της ουρήθρας γίνεται πιο στενό. Η στένωση μπορεί να αφορά οποιοδήποτε τμήμα της ουρήθρας. Συνήθως υπάρχει ουλώδης ιστός(ουλή) γύρω απο το στενωμένο τμήμα. Το μήκος μίας στένωσης μπορεί να κυμαίνεται απο 1εκ-4εκ ή περισσότερο. Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει ένα αρκετά μακρύ και σοβαρό στένωμα. Τα στενώματα ουρήθρας είναι σπάνια στην γυναίκα.
Tι προκαλεί τα στενώματα ουρήθρας;
- Τραυματισμός ή βλάβη στην ουρήθρα κατά την επούλωση αναπτύσσεται ουλώδης ιστός που προκαλεί την στένωση. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τραυματισμών της ουρήθρας.Οι πιο συχνοί είναι τα κατάγματα της λεκάνης που μπορεί να προκύψουν μετά απο τροχαία ατυχήματα. Ακόμα μία πτώση «ιππαστί», ή ακόμα μία ιατρική πράξη όπως ένας καθετηριασμός της ουρήθρας ή μία χειρουργική επέμβαση π.χ. προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία για κακοήθειες του ουροποιογεννητικού συστήματος
- Λοίμωξη της ουρήθρας(ουρηθρίτιδα) είναι μία άλλη αιτία. Για παράδειγμα:
- Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η γονόρροια (βλεννόρροια) ή χλαμύδια.
- Λοίμωξη που είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας παραμονής ουροκαθετήρα.
- Δερματολογικές ασθένειες, όπως ο σκληρυντικός λειχήνας.
- Συγγενείς ανωμαλίες εκ γενετής με ιδιαίτερη συχνότητα σε ασθενείς με υποσπαδία.
- Μπορεί επίσης να αποτελεί ένα πρώιμο σημάδι για καρκίνο της ουρήθρας.
- Συγγενής( εκ γενετής) μερικά μωρά γεννιούνται με στενώματα ουρήθρας.
- Καρκίνος που μεταδίδεται απο τον προστάτη ή την κύστη είναι μία σπάνια αιτία.
Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στους ιστούς μέσα και γύρω απο την ουρήθρα. Αυτές οι λοιμώξεις συνήθως καταπολεμώνται με αντιβιοτικά αλλά σαν κατάλοιπο μπορεί να αφήσουν ουλώδη ιστό στην ουρήθρα προκαλώντας στένωση. Σημείωση:οι περισσότερες λοιμώξεις δεν προκαλούν στένωμα ουρήθρας. Απλά το στένωμα ουρήθρας είναι μία πιθανή επιπλοκή μιας ουρηθρικής λοίμωξης.
Ποία είναι τα συμπτώματα της στένωσης της ουρήθρας;
- Μειωμένη ροή ούρων συνήθως είναι το πρώτο σύμπτωμα. Δυσκολία στην ούρηση και συνήθως πιέζουμε για να βγάλουμε τα ούρα απο την κύστη.
- Ούρηση σαν «σπρέι» ή διχαλωτή ροή.
- Στάγδην ακράτεια μετά την ούρηση ( δηλ. Στάξιμο σταγόνων μετά το τελείωμα της ούρησης).
- Συχνουρία( πιο σπάνια).
- Τσούξιμο η ελαφρύς πόνος κατά την ούρηση μπορεί να παρατηρηθεί καμιά φορά.
- Οι συχνές ουρολοιμώξεις
- Μειμένη ισχύ εκσπερμάτισης.
Η διάγνωση των στενωμάτων γίνεται με την μέτρηση της ροής των ούρων(με μία συσκευή που λέγεται ουροροομετρο), την ουρηθροσκόπηση(ένα λεπτό τηλεσκόπιο εισάγεται στην ουρήθρα για να δείξει ακριβώς πού είναι η στένωση),και την ουρηθρογραφία(ακτινογραφία με σκιαγράφηση της ουρήθρας)
Ποιές είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Χρειάζεται περισσότερη πίεση και δύναμη απο την κύστη για να βγουν τα ούρα μέσα απο το στένωμα (λειτουργεί σαν τον «λαιμό ενός μπουκαλιού»). Πολλές φορές δεν βγαίνουν όλα τα ούρα και μένει υπόλειμμα ούρων στην κύστη. Αυτό μπορεί να αποικισθεί απο μικρόβια και να προκληθεί ουρολοίμωξη. Έτσι είναι πιο πιθανές λοιμώξεις της κύστης, του προστάτη και των νεφρών. Καρκίνος της ουρήθρας είναι μια σπάνια περίπτωση που μπορεί να προκληθεί από ένα μακροχρόνιο στένωμα αυτής.
Τι εξετάσεις χρειάζονται;
- Ουρο-ροομετρία: εξέταση που μετρά τη ροή ούρων δηλ πόση ποσότητα ούρων περνά στο δευτερόλεπτο. Όταν υπάρχει στένωση αυτή η ποσότητα είναι μειωμένη.
- Ειδική ακτινογραφία που ονομάζεται «ουρηθρο- κυστεο- γραφία» θα μας δείξει την θέση αλλά και το μήκος της στένωσης.
- Με απευθείας ενδοσκόπηση με βιντεοκάμερα ( κυστεοσκόπιο) θα εκτιμήσουμε το στένωμα.
Ποιά είναι η θεραπεία των στενωμάτων;
Η θεραπεία των στενωμάτων περιλαμβάνει την αντιμετώπιση α)δηλ.οπτική ουρηθροτομή β) τις διαστολές του στενώματος και την ίαση που επιτυγχάνεται δια μέσω της ουρηθροπλαστικής( ανοικτή χειρουργική αντιμετώπιση).
Ενδοσκοπική ουρηθροτομή
Η ενδοσκοπική ουρηθροτομή εκτελείται με το κυστεοσκόπιο( είδος ενδοσκοπίου) όπου εισάγεται ένα ειδικό μαχαιρίδιο και ενδοσκοπικά κόβουμε, ανοίγουμε την ουλή, αυξάνοντας τη διάμετρο της στενωμένης ουρήθρας. Συνήθως την εφαρμόζουμε στις περιπτώσεις που το μήκος του στενώματος δεν ξεπερνά τα 2 εκ. Έχει το μειονέκτημα της υποτροπής δηλ. το στένωμα επιστρέφει περίπου στους 7 από τους 10 ασθενείς μακροπρόθεσμα και πολλές φορές επιδεινώνοντας το
Διαστολές ουρήθρας
Εισάγονται στην ουρήθρα ειδικοί καθετήρες για να ανοίξουν το στένωμα. Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα που πολλές φορές είναι ανά εβδομάδα
Mόνιμες ουρηθρικές ενδοπροθέσεις (stents)
Tο stent είναι ένα σωληνωτό μεταλλικό πλέγμα που χρησιμεύει σαν ικρίωμα (καλούπι), ώστε να κρατά ανοικτό τον αυλό της ουρήθρας μετα απο διαστολή ή ενδοσκοπική ουρηθροτομή. Πολλές φορές η τοποθέτηση του πλέγματος μπορεί να επιδεινώσει τη στένωση αφού μπορεί να αναπτυχθεί καθόλο του το μήκος ουλώδης ιστός καθιστώντας έτσι ένα μικρού μήκους στένωμα σε μια σοβαρού βαθμού στένωση που δύσκολα με χειρουργική θεραπεία μπορεί να αποκατασταθεί. Άλλες φορές μπορεί να αναπτυχθεί υπερτροφικός ιστός μέσα απο το πλέγμα κλείνοντας ξανά το εσωτερικό της ουρήθρας ή ακόμα πολλές φορές μπορεί να μεταναστεύσει στο εσωτερικό της κύστης η να φύγει απο τη θέση του. Γενικά προτιμάται ως λύση σε ηλικιωμένους ασθενείς με σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα που δεν μπορούν να λάβουν άλλη μορφή αναισθησίας εκτός της τοπικής
Χειρουργική θεραπεία
Η μόνη θεραπεία που μπορεί να αποφέρει οριστική θεραπεία είναι η αναστομωτική ουρηθροπλαστική που πολλές φορές τα ποσοστά επιτυχίας μπορούν να φθάσουν και το 100% . όταν η στένωση δεν ξεπερνά τα 2 εκ. Σε μήκος τότε αφαιρείται το στενωμένο τμήμα της ουρήθρας μαζί με τον ουλώδη ιστό και αναστομώνονται (συμπλησιάζονται και ράβονται) τα δύο άκρα της ουρήθρας. Όταν το στένωμα είναι μεγαλύτερου μήκους τότε μπορεί να χρειασθεί ανακατασκευή της ουρήθρας δηλ. να χρησιμοποιηθεί κάποιος άλλος ιστός ( πολλές φορές δέρμα απο το πέος μαζί με τα αγγεία του ή ακόμα ιστός μέσα απο το στόμα ή δέρμα πίσω απο το αυτί σαν μόσχευμα) για κατασκευασθεί ουρήθρα.Η ίδια τεχνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε συγγενείς (εκ γενετής ) ανωμαλίες της ουρήθρας όπως ο υποσπαδίας ή ο επισπαδίας
Ποιά είναι η συνηθισμένη αντιμετώπιση των στενωμάτων της ουρήθρας;
Στην Ελλάδα η αντιμετώπιση βασίζεται είτε σε διαστολές του στενώματος με καθετήρες ή ειδικά εργαλεία-διαστολείς, ή χειρουργικα με ουρηθροτομή (οπτικά, τυφλά, με laser, κτλ), επέμβαση κατα την οποία ο χειρουργός ανοίγει χωρίς να αφαιρεί την ουλώδη περιοχή που προκαλεί το στένωμα. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις μιας και η προβληματική περιοχή της ουρήθρας πραμένει και τα ποσοστά υποτροπής της πάθησης είναι ιδιαίτερα υψηλά. Συχνά οι ασθενείς χρειάζονται επαναλήψεις των διαστολών ή της ουρηθροτομής και χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση. Εναλλακτικές θεραπείες με stent, έχουν πία σχεδόν εγκαταλειφθεί λόγω των επιπλοκών που προκαλούν. Η ριζική θεραπεία είναι η ουρηθροπλαστική.
Η Ουρηθροπλαστική
Η Ουρηθροπλαστική είναι μια ανοιχτή χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της ουρήθρας και την αντιμετώπιση της στένωσης της ουρήθρας. Μπορεί να γίνει σε 1 ή σε 2 στάδια ανάλογα με το πρόβλημα και υπάρχουν 2 βασικές χειρουργικές τεχνικές που χρησιμοποιύμε. Η πρώτη μέθοδος περιλαμβάνει την πλήρη αφαίρεση του στενωμένου τμήματος της ουρήθρας και μετεέπειτα τα εγγύς και περιφερικά τμήματα ουρήθρας επανασυνδέονται. Στη δεύτερη μέθοδο ουρηθροπλαστικής η αποκατάσταση γίνεται με αύξηση της διαμέτρου της ουρήθρας με τη χρήση μοσχεύματος, είτε στοματικού βλεννογόνου είτε τεχνητου. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μόνιμη διευρυνση του στενωτικού τμήματος της ουρήθρας και η απρόσκοπτη ούρηση για τον ασθενή.
Ποιος είναι ο ιδανικός υποψήφιος για ουρηθροπλαστική;
Εάν έχετε ένα μακρύ στένωμα της ουρήθρας, που επηρεάζει την ούρηση σας και που οφείλεται σε κάποια από τις αιτίες δηλαδή επαναλαμβανόμενα επεισόδια ουρηθρίτιδας, μετα απο χειρουργείο για καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, ουλές από προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, τραυματισμό ή τραύμα συνηθέστερα στην περιοχή της πυέλου ή από την πίεση ενός όγκου, τότε είστε ο ιδανικός υποψήφιος για ουρηθροπλαστική.
Πώς μπορώ να προετοιμαστώ για ουρηθροπλαστική;
Η προεγχειρητική εκτίμηση περιλαμβάνει φυσική εξέταση, ανάλυση ούρων για την παρουσία του αίματος και των λευκών αιμοσφαιρίων, καλλιέργεια ούρων για πιθανή ουρολοίμωξη και ουρηθροκυστεοσκόπηση για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της στένωσης της ουρήθρας. Οι εξετάσεις απεικόνισης της ουρήθρας, όπως η ουρηθρογραφία είναι απαραίτητες για την εκτίμηση του προβλήματος. Η Ουρηθροπλαστική γίνεται με γενική αναισθησία.
Τι συμβαίνει μετεγχειρητικά το χειρουργείο της ουρηθροπλαστικής;
Θα μείνετε στο κρεβάτι για τις επόμενες 2 ημέρες, θα σας δοθούν παυσίπονα και αντιβιοτικά για τις επόμενες ημέρες για να σας βοηθήσουν με τον πόνο και τον κίνδυνο της λοίμωξης. Ο καθετήρας θα πρέπει να παραμείνει για μερικές ημέρες, συνήθως 10-14 μέρες. Επίσης, συστήνουμε να αποφεύγεται η έντονη φυσική δραστηριότητα, η άρση βάρους, τα σπόρ και η σεξουαλική επαφή για τουλάχιστον 2 εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η επούλωση. Μετα τις 2 εβδομάδες ο ασθενής είναι σε θέση να εκτελέσει όλες τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες του.
Ποιά είναι τα ποσοστά επιτυχίας της ουρηθροπλαστικής;
Το ποσοστό επιτυχίας της ουρηθροπλαστικής, ανάλογα με την τεχνική που χρησιμοποιείαται, είναι 80 – 95%. Η Ουρηθροπλαστική έχει τα βέλτιστα αποτελέσματα στην περίπτωση μεγάλων στενωμάτων πάνω από 2 εκατοστά, που υποτροπιάζουν συχνά, και ο ασθενής έχει ήδη υποβληθεί σε αρκετές αποτυχημένες θεραπείες με ουρηθροτομή ή διαστολές. Επίσης, συνίσταται και αρκετές φορές και σε μικρότερα αλλά δύσκολα αντιμετωπίσιμα στενώματα, που υποτροπιάζουν.
Θεραπεία του στενώματος – Τώρα ή Ποτέ
Ο ασθενής με στένωμα ουρήθρας εκτός από να υποφέρει τον πόνο και την ταλαιπωρία κατά τη διάρκεια της ούρησης, τις ουρολοιμώξεις, το σχηματισμό λίθων στην ουροδόχο κύστη του, την πιθανότητα επίσχεσης (κατακράτησης) ούρων, τις βλάβες στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης και σε σπάνιες περιπτώσεις νεφρικές δυσλειτουργία έχει τη δυνατοτητα να απαλλαγεί απο το πρόβλημα του οριστικά με την κατάλληλη θεραπεία. Η Ουρηθροπλαστική είναι μια ασφαλής επέμβαση που χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο με καλά ποσοστά επιτυχίας. Η επιλογή της ιδανικότερης όμως επιλογής γίνεται πάντα μετά από λεπτομερή συζήτηση και ενημέρωση του ασθενή.
Κ.Π. www.iat.gr 17-6-2014
