Νέα φάρμακα για το Διαβήτη - Προσεγγίζοντας το τεχνητό πάγκρεας

Οι νέες τεχνολογίες όπως οι αντλίες ινσουλίνης και τα συστήματα συνεχούς καταγραφής σακχάρου άνοιξαν νέες προοπτικές στην προσπάθεια επίτευξης άριστης ρύθμισης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Το όραμα του βιο/τεχνητού παγκρέατος δεν μοιάζει πλέον τόσο μακρινό.

Στο τεχνητό πάγκρεας θα συνδέεται η αντλία ινσουλίνης με σύστημα συνεχούς μέτρησης γλυκόζης (CGMS) ώστε με την βοήθεια κατάλληλου λογισμικού ηλεκτρονικού υπολογιστή συνδεδεμένου με  αντλία, να παρέχεται η σωστή ποσότητα ινσουλίνης στην σωστή στιγμή, όπως συμβαίνει με το πάγκρεας στα άτομα που δεν πάσχουν από διαβήτη. Ο λειτουργικός συνδυασμός αισθητήρα γλυκόζης – PC – αντλίας ινσουλίνης που καταλήγει σε χορήγηση της αναγκαίας ινσουλίνης αποτελεί αυτό που ονομάζεται «κλειστό κύκλωμα»20.22.

Ήδη πολλές μελέτες είναι σε εξέλιξη, η έρευνα σε λεπτομερειακά ζητήματα του τεχνητού παγκρέατος ενθαρρύνεται και χρηματοδοτείται από μεγάλους οργανισμούς και υπάρχει αισιοδοξία ότι εντός 5ετίας το τεχνητό πάγκρεας θα μπορεί να είναι μια πραγματικότητα.

Το ερευνητικό ενδιαφέρον εστιάζεται  κυρίως στους αισθητήρες γλυκόζης και στο λογισμικό ανάλυσης του συνδεδεμένου με την αντλία computer/personal data manager(PDM). Αναφορικά με τους αισθητήρες διερευνάται η προτιμητέα τοποθέτηση τους σε σχέση με την δυνατότητα αποδοχής και μη απόρριψης (επιθηλιοποίηση – απενεργοποίηση) από τον οργανισμό για μεγάλο χρονικό διάστημα (εμφυτεύσιμη; ενδοφλέβια; ενδοπεριτοναϊκή;

Σχετικά με το λογισμικό πολλά ιδρύματα επιχορηγούμενα κυρίως από το JDRFεργάζονται στην κατεύθυνση επεξεργασίας πολλών αλγορίθμων που  συνεκτιμούν επίπεδα σακχάρου (από το CGMs), σύνθεση γεύματος, και κατάσταση οργανισμού για να δοθεί εντολή στην αντλία για αλλαγή έγχυσης ινσουλίνης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους αλγόριθμους της κατάστασης (εγρήγορσης) του οργανισμού και γίνεται επεξεργασία αλγορίθμων που θα αντιστοιχούν σε πολλά είδη stress.

Οπωσδήποτε είναι πολλά τα ζητήματα που στην πορεία για το βιοτεχνητό πάγκρεας θα πρέπει να επιλυθούν (φορητότητα τεχνητού παγκρέατος, ακρίβεια CGMS ιδίως στα χαμηλά σάκχαρα, ασφάλεια, δοκιμασμένοι πολλαπλοί αλγόριθμοι του λογισμικού κλπ, κλπ). Όμως ο στόχος είναι πλέον προσδιορισμένος, η τεχνολογία ιδιαίτερα ελπιδοφόρα, και η υποστήριξη για να επιτευχθεί ο στόχος σημαντική και συνεχής.

Δικαιολογημένη συνεπώς η αισιοδοξία και η ελπιδοφόρος προσμονή για τις μελλοντικές εξελίξεις στο σημαντικό αυτό θέμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Φ. Φιλιππίδης «Αντιδιαβητική αγωγή», στο: Α. Μελιδώνη «Καρδιομεταβολικός Κίνδυνος», Εκδ. Ι. Παριζιάνου, Σελ. 689-717 (2007)
2. Irl B. Hirsch.  Drug Therapy – Insulin Analogues. N Engl J Med 352: 74-83 (2005)
3. G. B. Bolli, R. D. Di Marchi, G. D. Park, et al. Insulin analogues and their potential in the management of diabetes mellitus. Diabetologia 42: 1151-1167 (1999)
4. R Qayyum, S Bolen, N Maruthur, et al. Systematic review: comparative effectiveness and safety of premixed insulin analogues in type 2 diabetes. Ann Intern Med. 149:549-59 (2008)
5. D. Thomas, L. Kerstin, W. Kerstin. et al. Insulin Detemir Is Characterized by aConsistent Pharmacokinetic Profile Across Age-Groups in Children Adolescents, and Adults With Type 1 Diabetes Diabetes Care, 26:3087–3092 (2003)
6. J. Plank, A. Siebenhofer, A. Berghold. Systematic Review and Meta-analysis of Short-Acting Insulin Analogues in Patients With Diabetes Mellitus. Arch Intern Med, Jun 165: 1337 – 1344 (2005)
7. S. Majumdar. Newer insulins in search of a Niche. Ann Int Med 149: 586-588 (2008)
8. J Werssberg, J Comaglio, R Seshadri. Insulin pump therapy: a met analysis. Diab. Care 26: 1079 – 1087  (2003)
9. P Grand. A new approach to diabetic control: Fuzzy logic and insulin pump technology.
   Med. Engine and physics 29: 824 – 827 (2007)
10. Consensus Statement: Use of Insulin pump therapy in the pediatric age – group. Diab.
    Care 30: 1653-1660 (2007)
11. J. Pickup, M. Mattock, K. Sain. Glycaemic control with continuous subcutaneous insulin injection compared with intensive insulin injections in patients with type I diabetes: meta – analysis of randomized controlled trials. BMJ 324: 705 (2002)
12. B.I Jakish, M Wagner, B Heidtmann et al. Comparison of CSII and MDI in type I diabetes: a multicentre matched – pair cohort analysis over 3 years. Diab. Medicine 25: 80-85 (2008)
13. M. Gimenez, I. Corget, M. Jansa et al. Efficacy of CSII in type I diabetes : a 2 year perspective using the established criteria for funding from a N.H.S.     Diab. Medicine 24: 1419-23  (2007)
14. The Juvenile Diabetes Research Foundation Continuous Glucose Monitoring Study Group. Continuous Glucose Monitoring and Intensive Treatment of Type 1 Diabetes. NEJM 359: 1464-1476 (2008)
15. K. Jeitler, K. Horvath, A. Berghold, et al. Continuous subcutaneous insulin infusion versus multiple daily insulin injections in patients with diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis. Diabetologia 51: 941-951 (2008)
16. M. O’ Connell, H. R. Gilbertson, S. M. Donath et al. Optimizing Postprandial Glycemia in Pediatric Patients With Type 1 Diabetes Using Insulin Pump Therapy. Diabetes Care 31: 1491-1495 (2008)
17. G. B. Bolli, D. Kerr, R. Thomas et al. Comparison of a Multiple Daily Insulin Injection Regimen (Basal Once-Daily Glargine Plus Mealtime Lispro) and Continuous Subcutaneous Insulin Infusion (Lispro) in Type 1 Diabetes: A randomized open parallel multicenter study. Diabetes Care 32:1170-1176 (2009)
18. S Cargo, W Kelly, Voemle et al. Continuous home monitoring of glucose. Diab. Care 12: 3023 – 26 (2007)
19. M. O’ Connell, S. Donath, D. O’ Neal, et al. Glycaemic impact of patient-led use of sensor-guided pump therapy in type 1 diabetes: a randomised controlled trial. Diabetologia 52:1250-1257 (2009)
20. R Hovoka. Continuous glucose monitoring and closed  – loop system.
    Diab. Medicine 23: 1 – 12 (2006)
21. J. C. Pickup, A. J. Sutton. Severe hypoglycaemia and glycaemic control in Type 1 diabetes: meta-analysis of multiple daily insulin injections compared with continuous subcutaneous insulin infusion. Diabetic Medicine 25: 765-774 (2008)
22. E. Dassan, B. Bequette, B. Buckingham et al. Detection of meal using continuous glucose monitoring. Diabetes Care 31: 295-300 (2008).