Δεκαεπτά νέα περιστατικά λοίμωξης σε άνθρωπο από τον ιό του Δυτικού Νείλου και τρεις θάνατοι καταγράφηκαν την τελευταία εβδομάδα στη χώρα μας, γεγονός που καταδεικνύει ότι η επιδημία είναι ακόμα σε πλήρη εξέλιξη. Μάλιστα, με βάση τον τόπο έκθεσης των ασθενών στον ιό, είναι πλέον σαφές ότι μολυσμένα κουνούπια κυκλοφορούν σε τουλάχιστον 25 δήμους της χώρας, οι περισσότεροι των οποίων σε Αττική και Μακεδονία.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης της νόσου που εξέδωσε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, από την αρχή του καλοκαιριού έως και χθες νωρίς το απόγευμα είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα 60 περιστατικά λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, εκ των οποίων τα 17 την τελευταία εβδομάδα.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ

Από 01/08 γινόμαστε μάρτυρες μιας τραγελαφικής κατάστασης στην ΠΦΥ με τους ασφαλισμένους να αναζητούν απεγνωσμένα οικογενειακό ιατρό.μετά από απανωτά τηλέφωνα σε παθολόγους, γενικούς ιατρούς και παιδιάτρους του ιδιωτικού τομέα. Η συνέχεια της αναζήτησης στις τοπικές μονάδες, κέντρα υγείας αποβαίνει πολλές φορές άκαρπη καθώς τους γνωστοποιείται ότι δεν υπάρχει ακόμη επίσημη ενημέρωση για τη διαδικασία εγγραφής σε οικογενειακό ιατρό.

Για τους τυχερούς που εξασφάλισαν ηλεκτρονική πρόσβαση και δήλωση εγγραφής σε οικογενειακό ιατρό, δεν υπάρχει γνωστοποίηση της περαιτέρω διαδικασίας που θα ακολουθηθεί για την ολοκλήρωση της εγγραφής και την κατάρτιση του ηλεκτρονικού φακέλου, γεγονός που απαιτεί χρόνο καθώς δεν υπάρχουν οδηγίες ή εξοικείωση των υπαλλήλων με την πλατφόρμα εγγραφής. Πολλοί νομοί της χώρας, ακριτικές και νησιωτικές περιοχές που δέχονται μεγάλα κύματα μεταναστευτικών ροών αντιμετωπίζουν ήδη τις συνέπειες της μαζικής απασφάλισης του πληθυσμού, καθώς η κακή χαρτογράφηση και ο ατελής σχεδιασμός έχει επιφέρει τεράστια κενά στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων.

Η πολυπλοκότητα της διαδικασίας αποκαρδιώνει τους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, οι οποίοι αγωνιούν να βρουν σημείο πρόσβασης στις απαραίτητες υπηρεσίες υγείας καταλήγοντας να επιβαρυνθούν το αντίτιμο της επίσκεψης ώστε να αποφύγουν την ορθοστασία και την ταλαιπωρία. Άλλοι προσπαθούν να εξασφαλίσουν ραντεβού στα νοσοκομεία, όπου εισπράττουν την άγνοια του προσωπικού για το πλαίσιο λειτουργίας του νέου θεσμού.

Το μήνα με τη μικρότερη ζήτηση σε ραντεβού από τους ασφαλισμένους και με περιορισμένη λειτουργία ιατρείων λόγω αδειών, επέλεξε το υπουργείο Υγείας για να ξεκινήσει την εφαρμογή στην πράξη του μοντέλου του οικογενειακού γιατρού.

Κι αν τον Αύγουστο οι ανάγκες σε προγραμματισμένες ιατρικές επισκέψεις σε ιδιώτες του ΕΟΠΥΥ είναι μικρές, δεν συμβαίνει το ίδιο το Σεπτέμβριο, όταν συν τοις άλλοις υπάρχει μεγάλη ζήτηση σε παιδίατρους λόγω της έναρξης της σχολικής χρονιάς. Τότε, όπως σημειώνουν ιατρικοί σύλλογοι και ενώσεις ιατρών, θα φανούν οι μεγάλες δυσκολίες στη μεταρρύθμιση Ξανθού- Πολάκη και στα σχέδια της Αριστοτέλους για την πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με ενημέρωση από το υπουργείο Υγείας, μόλις 600 ιδιώτες (γενικοί γιατροί, παθολόγοι και παιδίατροι) έχουν προχωρήσει σε συμβάσεις με τον ΕΟΠΥΥ ώστε να λειτουργούν ως οικογενειακοί, όταν προηγουμένως ο αριθμός των συμβεβλημένων άγγιζε τους 1.700. Οι παλιότερες συμβάσεις έπαψαν να ισχύουν από 1η Αυγούστου.

Δεκαεπτά νέα περιστατικά λοίμωξης σε άνθρωπο από τον ιό του Δυτικού Νείλου και τρεις θάνατοι καταγράφηκαν την τελευταία εβδομάδα στη χώρα μας, γεγονός που καταδεικνύει ότι η επιδημία είναι ακόμα σε πλήρη εξέλιξη. Μάλιστα, με βάση τον τόπο έκθεσης των ασθενών στον ιό, είναι πλέον σαφές ότι μολυσμένα κουνούπια κυκλοφορούν σε τουλάχιστον 25 δήμους της χώρας, οι περισσότεροι των οποίων σε Αττική και Μακεδονία.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης της νόσου που εξέδωσε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, από την αρχή του καλοκαιριού έως και χθες νωρίς το απόγευμα είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα 60 περιστατικά λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, εκ των οποίων τα 17 την τελευταία εβδομάδα.

Χαοτική χαρακτηρίζει η Ένωση Ιατρών ΕΟΠΥΥ την κατάσταση στην ΠΦΥ μετά την έναρξη των νέων συμβάσεων Οικογενειακών Γιατρών και τη λήξη των προηγούμενων συμβάσεων, προειδοποιώντας για δυνητικούς κινδύνους για την ατομική και δημόσια υγεία των πολιτών. Έτσι, κατέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας καταθέτοντας αίτηση ακύρωσης, αναστολής και προσωρινή διαταγή κατά της μονομερούς κατάργησης των παλιών συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ, καταγγέλλοντας τη Διοίκηση του ΕΟΠΥΥ για καταχρηστική και παράνομη  συμπεριφορά.

«Από 01/08 γινόμαστε μάρτυρες μιας τραγελαφικής κατάστασης στην ΠΦΥ με τους ασφαλισμένους να αναζητούν απεγνωσμένα οικογενειακό ιατρό.μετά από απανωτά τηλέφωνα σε παθολόγους, γενικούς ιατρούς και παιδιάτρους του ιδιωτικού τομέα. Η συνέχεια της αναζήτησης στις τοπικές μονάδες, κέντρα υγείας αποβαίνει πολλές φορές άκαρπη καθώς τους γνωστοποιείται ότι δεν υπάρχει ακόμη επίσημη ενημέρωση για τη διαδικασία εγγραφής σε οικογενειακό ιατρό”, αναφέρει η ΕΝΙ ΕΟΠΥΥ σε ανακοίνωση.

Όπως εξηγούν, «για τους τυχερούς που εξασφάλισαν ηλεκτρονική πρόσβαση και δήλωση εγγραφής σε οικογενειακό ιατρό, δεν υπάρχει γνωστοποίηση της περαιτέρω διαδικασίας που θα ακολουθηθεί για την ολοκλήρωση της εγγραφής και την κατάρτιση του ηλεκτρονικού φακέλου, γεγονός που απαιτεί χρόνο καθώς δεν υπάρχουν οδηγίες ή εξοικείωση των υπαλλήλων με την πλατφόρμα εγγραφής”.

Ιδιαίτερα προβλήματα εκτιμάται ότι αντιμετωπίζουν ακριτικές και νησιωτικές περιοχές, καθώς η κακή χαρτογράφηση και ο ατελής σχεδιασμός έχει επιφέρει τεράστια κενά στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων.

εοπυυ

Χαώδες χαρακτηρίζεται από την Ένωση Ιατρών ΕΟΠΥΥ το νέο σύστημα του οικογενειακού γιατρού, που τέθηκε σε εφαρμογή στις αρχές του μήνα.

“Από 01/08 γινόμαστε μάρτυρες μιας τραγελαφικής κατάστασης στην ΠΦΥ με τους ασφαλισμένους να αναζητούν απεγνωσμένα οικογενειακό ιατρό, μετά από απανωτά τηλέφωνα σε παθολόγους, γενικούς ιατρούς και παιδιάτρους του ιδιωτικού τομέα. Η συνέχεια της αναζήτησης στις τοπικές μονάδες, κέντρα υγείας αποβαίνει πολλές φορές άκαρπη καθώς τους γνωστοποιείται ότι δεν υπάρχει ακόμη επίσημη ενημέρωση για τη διαδικασία εγγραφής σε οικογενειακό ιατρό”, υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση.

Των Νικολάου και Εμμανουήλ Απέργη 

Ας δούμε πρώτα πώς λειτουργεί το σύστημα υγείας. Όσον αφορά τους παρόχους έχουμε: α) κλινικές, νοσοκομεία, μαιευτήρια, ψυχιατρικά κέντρα, ιατρικά εργαστήρια κ.ά. τα οποία είναι ιδιωτικά ή δημόσια (Ε.Σ.Υ. και νοσοκομεία αποκεντρωμένης διοίκησης), β) πάροχοι ασφαλειών μέσω εταιρειών που προσφέρουν ιδιωτική ασφάλιση και δημόσια ασφάλιση (ενταγμένοι στο Ε.Φ.Κ.Α. με κάποιους να προσφέρουν κύρια ασφάλιση, επικουρική ασφάλιση, ασφάλιση πρόνοιας), γ) πάροχοι φαρμάκων (ιδιωτικές φαρμακοβιομηχανίες), δ) φαρμακεία, ε) το Ε.Κ.Α.Β., στ) οι πολίτες, και ζ) ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ.

Το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι: ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. λειτουργεί ως εταιρεία αγοράς και πώλησης υπηρεσιών που μεσολαβεί μεταξύ των ανωτέρω παιχτών. Αγοράζει υπηρεσίες από τους παρόχους υγείας, αγαθά από τους παρόχους φαρμάκων, ασφάλεια από τις ασφαλιστικές και τα πουλάει στους πολίτες. Μόνο που αυτό είναι το πρόβλημα. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δεν μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα και να προωθήσει τον ανταγωνισμό στην υγεία. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. μπορεί να λειτουργήσει ως ο καταλύτης, ως το χρηματιστήριο όπου οι πολίτες θα προσφέρουν τη ζήτηση για φάρμακα και ανάγκη υγείας και οι πάροχοι θα προσφέρουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες στη δική τους τιμή. 

Είναι μία ιατρική πράξη.

Άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 3418/2005 «ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ»: « 3. Στην έννοια της ιατρικής πράξης περιλαμβάνονται και η συνταγογράφηση , η εντολή για διενέργεια πάσης φύσεως παρακλινικών εξετάσεων, η έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών και βεβαιώσεων και η γενική συμβουλευτική υποστήριξη του ασθενή.»

Η έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών, γνωματεύσεων και συνταγών δεν ανήκει μεν στον σκληρό πυρήνα της ιατρικής συνδρομής που αποσκοπεί στη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου (άρθρ 1 παρ 1 ΚΙΔ) περιλαμβάνεται, πάντως, στην έννοια της ιατρικής πράξης (άρθρ 1 παρ 3 ΚΙΔ) και ως υποβοηθητική του ιατρικού έργου ανήκει στα ευρύτερα επαγγελματικά καθήκοντα του ιατρού, την εκπλήρωση των οποίων δεν μπορεί να αρνηθεί για λόγους άσχετους με την επιστημονική του επάρκεια σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ 2 ΚΙΔ.

Συνέχεια κλικ εδώ

Μεταπτυχιακή εργασία για τον τομέα της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Λαογραφίας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ

Εκπονήθηκε με την επίβλεψη του Καθηγητή κ. Ιωάννη Σ. Κολιόπουλου

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2000

Ενώ για την περίοδο της Κατοχής (1941 -44) στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές πηγές και ογκώδης βιβλιογραφία, για τις αρχές της Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία βρίσκει κανείς λίγες αναφορές κι ακόμα λιγότερα έγγραφα. Οι πρώτες εντάσεις λησμονήθηκαν να αποτυπωθούν εντύπως και τα περισσότερα έγγραφα έχουν χαθεί ή αφέθηκαν να χαθούν. Μετά την Κατοχή η λειψή ούτως ή άλλως εικόνα διαθλάστηκε μέσα από το πρίσμα του Εμφυλίου και της μεταπολεμικής περιόδου.

Το διαθέσιμο υλικό μπορούμε να το κατατάξουμε σε δύο ενότητες. Η πρώτη με τον τίτλο «ο κανόνας του αντικομμουνισμού» περιλαμβάνει έργα που γράφτηκαν μέσα στη νικητήρια ατμόσφαιρα της Δεξιάς: οι πέντε τόμοι του Γενικού Επιθεωρητή Νομαρχιών Μακεδονίας συνταγματάρχη Αθανασίου Ι. Χρυσοχόου εκδοθέντες στη Θεσσαλονίκη από το 1949 ως 1962 περιέχουν πολύ σημαντικές –αντικομμουνιστικές- πληροφορίες. Το βιβλίο του αντιστράτηγου Αθανάσιου Φροντιστή ΠΑΟ Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις, Ιστορία και προσφορά της εις την Εθνικήν Αντίστασιν 1941 –1945, Θεσσαλονίκη 1977, γράφτηκε με στρατιωτική πειθαρχία. Σημαντικό είναι το πόνημα του συνταγματάρχη Δημητρίου Ζαφειροπούλου Το ΚΚΕ και η Μακεδονία, τυπωμένο μεσούντος του Εμφυλίου. Ακόμα πιο βαρύτιμη αποδεικνύεται η απολογία του πρώην Εαμίτη δασκάλου Κωνσταντίνου Τσιούμη από το Τσοτύλι με τίτλο Ιστορία της Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία. Μια προσπάθεια ψύχραιμης αντιμετώπισης διακρίνεται στο δίτομο έργο του Παρμενίωνα Ι. Παπαθανασίου με τίτλο Για τον ελληνικό Βορρά, Μακεδονία 1941 –1944, Αντίσταση και τραγωδία, το ανέκδοτο αρχείο –ημερολόγιο του (τότε) ταγματάρχη Γιάννη Παπαθανασίου, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1988. Ο αξιωματικός Ιωάννης Παπαθανασίου ήταν ένας από τους ιδρυτές της ΥΒΕ και στέλεχος αργότερα της ΠΑΟ.

Ενώ για την περίοδο της Κατοχής (1941 -44) στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές πηγές και ογκώδης βιβλιογραφία, για τις αρχές της Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία βρίσκει κανείς λίγες αναφορές κι ακόμα λιγότερα έγγραφα. Οι πρώτες εντάσεις λησμονήθηκαν να αποτυπωθούν εντύπως και τα περισσότερα έγγραφα έχουν χαθεί ή αφέθηκαν να χαθούν. Μετά την Κατοχή η λειψή ούτως ή άλλως εικόνα διαθλάστηκε μέσα από το πρίσμα του Εμφυλίου και της μεταπολεμικής περιόδου.

Το διαθέσιμο υλικό μπορούμε να το κατατάξουμε σε δύο ενότητες. Η πρώτη με τον τίτλο «ο κανόνας του αντικομμουνισμού» περιλαμβάνει έργα που γράφτηκαν μέσα στη νικητήρια ατμόσφαιρα της Δεξιάς: οι πέντε τόμοι του Γενικού Επιθεωρητή Νομαρχιών Μακεδονίας συνταγματάρχη Αθανασίου Ι. Χρυσοχόου εκδοθέντες στη Θεσσαλονίκη από το 1949 ως 1962 περιέχουν πολύ σημαντικές –αντικομμουνιστικές- πληροφορίες. Το βιβλίο του αντιστράτηγου Αθανάσιου Φροντιστή ΠΑΟ Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις, Ιστορία και προσφορά της εις την Εθνικήν Αντίστασιν 1941 –1945, Θεσσαλονίκη 1977, γράφτηκε με στρατιωτική πειθαρχία. Σημαντικό είναι το πόνημα του συνταγματάρχη Δημητρίου Ζαφειροπούλου Το ΚΚΕ και η Μακεδονία, τυπωμένο μεσούντος του Εμφυλίου. Ακόμα πιο βαρύτιμη αποδεικνύεται η απολογία του πρώην Εαμίτη δασκάλου Κωνσταντίνου Τσιούμη από το Τσοτύλι με τίτλο Ιστορία της Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία. Μια προσπάθεια ψύχραιμης αντιμετώπισης διακρίνεται στο δίτομο έργο του Παρμενίωνα Ι. Παπαθανασίου με τίτλο Για τον ελληνικό Βορρά, Μακεδονία 1941 –1944, Αντίσταση και τραγωδία, το ανέκδοτο αρχείο –ημερολόγιο του (τότε) ταγματάρχη Γιάννη Παπαθανασίου, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1988. Ο αξιωματικός Ιωάννης Παπαθανασίου ήταν ένας από τους ιδρυτές της ΥΒΕ και στέλεχος αργότερα της ΠΑΟ.

Στο πρόσφατο πανευρωπαϊκό καρδιολογικό συνέδριο (2012) υπήρξε μια πρωτοφανής σε αριθμό ομοβροντία 6 νέων κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines). Ανάμεσά τους, το μεγαλύτερο ίσως ενδιαφέρον τράβηξαν οι αναθεωρημένες οδηγίες για την κολπική μαρμαρυγή, που ήρθαν να συμπληρώσουν εκείνες του 2010. Τι αλήθεια άλλαξε μέσα σε δύο χρόνια; Δύο μείζονα γεγονότα, όπως γράφει και η εισαγωγή των νέων οδηγιών. Η επέλαση των νέων αντιπηκτικώνπριν καλά καλά εγκριθούν για να κυκλοφορήσουν και η έντονη αμφισβήτηση της ασφάλειας της δρονεδαρόνης (Μultaq),μετά τη διακοπή λόγω αυξημένου αριθμού θανάτων της μελέτης PALLAS και της αναφοράς περιστατικών σοβαρής ηπατοτοξικότητας του φαρμάκου.

Τα Guidelines του 2010 της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας για την κολπική μαρμαρυγή πιστεύω πως ήταν τα πρώτα που έπληξαν καίρια την αξιοπιστία τους, για να ακολουθήσουν και άλλα μέσα στην τελευταία τριετία.1 Η Ιατρική Βασισμένη σε Ενδείξεις (Evidence Based Medicine), που θα έπρεπε να εκφράζουν, σημαίνει αντικειμενική εκτίμηση του πιθανού οφέλους σε σχέση με τον κίνδυνο αλλά και το κόστος. Αυτό επιτυγχάνεται με τον συνδυασμό της κλινικής εμπειρίας ομάδας ειδικών και των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας. Η εμπειρία της ομάδας των ειδικών δίνει τις «classes of recommendations, Ι,ΙΙa,IIb, ΙΙΙ» και η έρευνα τα «levels of evidence, Α, Β, C». Η αξιολόγηση της δρονεδαρόνης σαν ΙΑφάρμακο στην διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού σε ασθενείς με παροξυσμική ή επίμονη κολπική μαρμαρυγή ή μετά από ανάταξη ήταν μια εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη για μένα και για όσους είχαν διαβάσει προσεκτικά τις μελέτες για το φάρμακο που είχαν δημοσιευθεί μέχρι το 2010. Η μελέτηANDROMEDA είχε περισσότερους θανάτους με τη δρονεδαρόνη παρά με το εικονικό φάρμακο, η μελέτηDIONYSOS είχε βρει την αμιωδαρόνη δύο φορές αποτελεσματικότερη της δρονεδαρόνης, ενώ μόνο η μελέτηATHENA έδειξε σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου μια μικρή υπεροχή της δρονεδαρόνης έναντι του εικονικού φαρμάκου (placebo) στον αριθμό των εισαγωγών στο νοσοκομείο (hospitalization). Δυστυχώς, στην τελευταία μελέτη οι συγγραφείς εκτός από τα «Greek names», που έκαναν κάποιους στην Ελλάδα να δηλώσουν εθνικά υπερήφανοι, χρησιμοποίησαν και τα «Greek statistics». Αθροίζοντας ένα πρωτεύoν καταληκτικό σημείο (θάνατος) με ένα δευτερεύoν και για πολλούς τριτεύoν (νοσηλεία), παρουσίασαν την δρονεδαρόνη στατιστικά ανώτερη του placebo στους «θανάτους και στις νοσηλείες».

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια ιδιαίτερα συχνή αρρυθμία που εμφανίζεται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως υπέρταση, έμφραγμα μυοκαρδίου, βαλβιδοπάθειες, αλλά και σε άτομα χωρίς εμφανή οργανική νόσο, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους. Αν στο γενικό πληθυσμό η επίπτωση είναι 2%, στη χώρα μας θα πρέπει να αφορά περίπου 200.000 ασθενείς. Υπάρχει επομένως μια μεγάλη «αγορά», όπως συνηθίζεται δυστυχώς να λέγεται και στην ιατρική, γύρω από τη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, η οποία συνεχώς μεγαλώνει, καθώς αυξάνει ο αριθμός των ηλικιωμένων ατόμων. Εκτός από την αντιμετώπιση της βασικής νόσου, αλλά και της ίδιας της αρρυθμίας, κύριο μέλημα της θεραπείας είναι και η πρόληψη ενός εμβολικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) με τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων που εμποδίζουν το σχηματισμό θρόμβων στην καρδιά, οι οποίοι με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν ΑΕΕ σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών. Υπολογίζεται πως το 15% του συνόλου των ΑΕΕ οφείλονται στην κολπική μαρμαρυγή. 

Tα λεγόμενα κουμαρινικά αντιπηκτικά, με κύριους εκπροσώπους τη βαρφαρίνη και τηνασενοκουμαρόλη (το γνωστό μας Sintrom), αποδείχθηκαν για πάρα πολλά χρόνια ιδιαίτερα αποτελεσματικά για την πρόληψη των ΑΕΕ σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, με εύκολη χορήγηση μια φορά την ημέρα, εξατομικευμένη για κάθε άρρωστο δόση και χαμηλό κόστος, ενώ για την περίπτωση αιμορραγίας από τραυματισμό ή υπερδοσολογία υπάρχει αποτελεσματικό αντίδοτο. Το μειονέκτημα αυτών των αντιπηκτικών είναι η ανάγκη των συχνών, κυρίως στην αρχή της θεραπείας, αιματολογικών εξετάσεων (χρόνος προθρομβίνης ή INR) για την εξατομίκευση της δόσης, ώστε να υπάρχει το μεγαλύτερο θεραπευτικό όφελος με τον μικρότερο κίνδυνο αιμορραγίας.

Αυτό κυρίως το μειονέκτημα  ήρθαν να καλύψουν τα νέα αντιπηκτικά φάρμακα για την κολπική μαρμαρυγή, την ταλαιπωρία δηλαδή των ασθενών και των γιατρών τους από τις συχνές αιματολογικές εξετάσεις, ιδιαίτερα σε δύσκολα ρυθμιζόμενες περιπτώσεις, και από αυτή την άποψη και μόνο θα μπορούσαν να θεωρηθούν μια σημαντική καινοτομία και πρόοδος στην θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής. Προϋπόθεση βέβαια είναι να αποδειχθεί, όχι μόνο στις κλινικές μελέτες αλλά και στην κλινική πράξη, ότι είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματικά με τη βαρφαρίνη, ότι δεν υστερούν σε παρενέργειες και ότι δεν θα χρειασθούν και αυτά σε βάθος χρόνου αιματολογική  παρακολούθηση. Μέγα πρόβλημα βέβαια, που συζητείται σε όλο τον κόσμο, αποτελεί η τεράστια διαφορά κόστους των νέων φαρμάκων συγκριτικά με τη βαρφαρίνη.1 Είναι αυτονόητο πόσο ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα είναι το οικονομικό κόστος για χώρες με την οικονομική κατάσταση της δικής μας. Πριν από ένα χρόνο  μάλιστα η Καρδιολογική Επιθεώρηση δημοσίευσε για αυτό το θέμα άρθρο ανασκόπησης.2 

[ Διαβάστε προσεκτικά όλο το άρθρο. Οι ευρωπαίοι πρωταθλητές στις κομπίνες! ]

Η κλοπιδιγρέλη (με το πιο γνωστό εμπορικό όνομα Plavix), φάρμακο απαραίτητο μέχρι πρόσφατα, μαζί με την ασπιρίνη, για ασθενείς με τοποθέτηση stent στα στεφανιαία αγγεία, βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο των νέων ευρωπαϊκών κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines) για το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οι νέες αυτές οδηγίες συστήνουν τη χρήση της μόνο στην περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμα ή αντενδείκνυνται τα νέα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, η πρασουγρέλη (Efient) και η τικαγκρελόρη (Brilique).1 Η σύσταση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις επίσης πρόσφατες οδηγίες της αμερικανικής καρδιολογικής εταιρείας (AHA),οι οποίες συστήνουν τη χρήση και των τριών φαρμάκων, τα οποία θεωρούν ισάξια, σε ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και τοποθέτηση stent.2 Η σαφής προτίμηση των ευρωπαϊκών οδηγιών στα νέα αντιαιμοπεταλιακά είχε φανεί, με την ίδια διατύπωση και στις οδηγίες του 2011 για τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα.3

Τις μέρες αυτές άλλος για περισσότερο χρόνο (σαράντα μέρες), άλλος για λιγότερο νηστεύουμε τηρώντας τις θρησκευτικές μας παραδόσεις.

Τι συμβαίνει όμως διατροφικά με την νηστεία; Συμβάλλει το ίδιο η διατροφική αποτοξίνωση στην σωματική μας υγεία όσο και η ηθική αποτοξίνωση στην ψυχική μας ανάταση;

Ενεργειακά δεν φαίνεται να έχουμε διαφορές με την φυσιολογική μας διατροφή. Αν εξαιρέσουμε τις αυστηρές νηστείες (μόνο λαχανικά, όχι λάδι ) παρατηρείται μόνο μια μικρή διαφοροποίηση στα μακροστοιχεία της ενεργειακής πρόσληψης, δηλαδή κατά την νηστεία αυξάνεται η πρόσληψη ενέργειας που προέρχεται από υδατάνθρακες και μειώνεται αυτή που προέρχεται από λίπη και πρωτείνες. Η μείωση του λίπους και ειδικά του κορεσμένου (που προέρχεται από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρέατα), πραγματικά μας αποτοξινώνει συμβάλλοντας στην βελτίωση της υγείας μας.

Ωστόσο, ιδιαίτερα την προσοχή μας θα πρέπει να την εστιάσουμε σε αυτούς που δεν τρώνε ψάρι, μειώνοντας έτσι την πρόσληψη στο διαιτολόγιό τους των περίφημων πλέον ω-3 λιπαρών οξέων, και πιο συγκεκριμένα του DHA και του EPA. Τα δύο αυτά λιπαρά οξέα θεωρούνται απαραίτητα για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της πνευματικής μας ανάπτυξης και η έλλειψή τους προκαλεί νευρικές διαταραχές και κατάθλιψη.

Κανείς βέβαια δεν ισχυρίζεται πως τέτοια φαινόμενα συμβαίνουν σε αυτούς που νηστεύουν, ωστόσο δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε την πιθανότητα σε αυτούς που είτε νηστεύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα είτε/ και είχαν προ νηστείας χαμηλές προσλήψεις σε ω-3 λιπαρά οξέα.

Ποιο είναι το κύριο πλεονέκτημα της νηστείας;

Το μεγάλο όμως διατροφικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών. Έτσι, ενώ η μέση κατανάλωση φυτικών ινών στις αναπτυγμένες χώρες είναι 12-18 γραμ./ μέρα με RDA (μέση ημερήσια διαιτητική πρόσληψη) 30γραμ. τη μέρα παρατηρήθηκε ότι λόγω της αυξημένης κατανάλωσης φρούτων λαχανικών και οσπρίων φτάνει τα 30-42 γραμ τη μέρα. Είναι γνωστό πως οι φυτικές ίνες μειώνουν τα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα, συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και προφυλάσσουν από ορισμένες μορφές καρκίνου.

Επίσης, με την αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, ακατέργαστων δημητριακών και λαδιού (κυρίως ελαιολάδου) θωρακίζουμε τον οργανισμό μας με καροτίνες (β-καροτίνη,λικοπίνη ), βιοφλαβονοειδή (κουερσιτίνη)και βιταμίνες που είναι γνωστά πλέον για την αντιοξειδωτική τους δράση και την τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Τι συμβαίνει με την έλλειψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών που παρατηρούνται κατά τη νηστεία;

Η μειωμένη πρόσληψη πρωτείνης δεν επηρεάζει το ισοζύγιο αζώτου του οργανισμού, ειδικά όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα. Η μη κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου. Είναι γνωστό πως ο σίδηρος που υπάρχει στο φυτικό βασίλειο έχει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, δηλαδή απορροφάται σε μικρές ποσότητες, εξαιτίας ορισμένων συστατικών (π.χ φυτικό οξύ, τανίνες) που υπάρχουν στις τροφές αυτές. Δεν είναι όμως ο σίδηρος επίσης η βιταμίνη β-12 και το φυλλικό οξύ, δυο βιταμίνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη των ερυθροκυττάρων, προσλαμβάνονται και αυτές σε μικρές ποσότητες γιατί κατά κύριο λόγο βρίσκονται στο ζωικό βασίλειο.

Έτσι, για τα τρία αυτά στοιχεία: σίδηρο, β12, φυλλικό οξύ, παρατηρούνται χαμηλές συγκεντρώσεις τους στο αίμα σε παρατεταμένη νηστεία. Συμπτώματα δεν εμφανίζονται απαραιτήτως αν δεν υπάρχει προ νηστείας μειωμένη πρόσληψή τους ή δεν έχουμε αυξημένες απώλειες σιδήρου κατά τη διάρκεια της νηστείας (π.χ αιμορραγίες, έμμηνος ρύση). Συμπερασματικά, ειδικότερα για τις γυναίκες που νηστεύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και για να αποφευχθούν η εύκολη κόπωση, οι ζαλάδες και η αδυναμία, θα πρέπει να καταναλώνονται όσπρια, δημητριακά (συνήθως είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο), ενώ πολύ καλή πηγή αποτελούν και τα θαλασσινά. Επίσης, θα πρέπει να αυξήσουμε την πρόσληψη βιταμίνης C που αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου.

Συμπερασματικά πόσο ωφέλιμη ή επικίνδυνη είναι η νηστεία;

Αναμφίβολα λοιπόν, η νηστεία όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα συμβάλλει πραγματικά στη σωματική μας αποτοξίνωση. Ιδιαίτερη προσοχή και τη γνώμη του ειδικού χρειαζόμαστε όταν νηστεύουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί στερούμε από τον οργανισμό μας ορισμένα δυσαναπλήρωτα θρεπτικά συστατικά που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να είναι επικίνδυνα.

Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, PhD 29-2-2012